2. Nota van aanbieding
Inleiding
Indeling jaarstukken
Het college biedt hierbij de jaarstukken 2018 ter vaststelling aan de gemeenteraad aan. Met de aanbieding van de jaarstukken legt het college verantwoording af over het gevoerde beleid en beheer in 2018. Uitgangspunt hiervoor is het leveren van een gedegen kwaliteit waarbij het verkrijgen van een goedkeurende verklaring, ook voor de rechtmatigheid, een voorwaarde is.
Indeling jaarstukken
De in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) provincies en gemeenten genoemde jaarstukken bestaan uit:
De jaarstukken zijn het sluitstuk van de Planning & Control-cyclus. In het eerste gedeelte, het jaarverslag, staat het gevoerde beleid centraal. In het jaarverslag wordt de indeling van de begroting 2018 gevolgd en wordt de realisatie van de doelstellingen uit de programmavelden 'Krachtige Kernen', 'Economische Kracht & Werk', 'Omzien naar Elkaar' en 'Burger & Bestuur' nader beschouwd. In het tweede gedeelte, de jaarrekening, worden de cijfers gepresenteerd.
Resultaat en analyse
Resultaat
Verloop resultaten producten Planning & Control op begrotingsbasis 2018
P&C cyclus 2018 | (bedragen in €) |
Saldo primitieve begroting 2018 (overschot) | 24.000 |
Saldo 1e programmajournaal 2018 (tekort) | 242.000 |
Saldo koersdocument 2018 (overschot) | 143.000 |
Saldo 2e programmajournaal 2018 (tekort) | 1.618.000 |
Saldo 2018 op begrotingsbasis(tekort)/ten laste van de reserve incidenteel beschikbare algemene middelen | 1.693.000 |
Verloop begroting 2018 versus rekening 2018
Naast de specifieke verantwoording, zoals u die in het vervolg van jaarrekening zult aantreffen gaan wij in dit algemene deel in hoofdlijnen in op de financiële uitkomsten. Onderstaand een opbouw van het uiteindelijke resultaat, zowel vóór bestemming als na bestemming.
(bedragen x € 1.000) | Realisatie 2018 | Raming 2018 na wijziging | Raming 2018 vóór wijziging |
Baten | 59.529 | 59.738 | 55.982 |
Lasten | -66.303 | -65.774 | -61.550 |
Gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten | -5.773 | -6.036 | -5.567 |
Onttrekking aan reserves | 11.214 | 9.915 | 14.971 |
Toevoeging aan reserves | -3.945 | -3.878 | -9.404 |
Het gerealiseerde resultaat | 496 | 0 | 0 |
Analyse
Analyse verschillen reserves
Onder de programma’s en in de staat van reserves (en voorzieningen) wordt uitvoerig ingegaan op de verschillende mutaties betreffende de reserves (en voorzieningen). Ook wordt verderop in deze nota van aanbieding nog een nadere toelichting gegeven op het (ontstaan van het) totaal van onze reserves (en voorzieningen). Voor een verklaring van het resultaat voor bestemming (dus zonder de onttrekkingen en toevoegingen aan de reserves) in relatie tot het resultaat na bestemming wordt ook hier even kort stilgestaan bij de verschillen tussen de raming en de realisatie betreffende de onttrekkingen en toevoegingen aan de reserves.
De hogere onttrekking aan de reserves heeft te maken met verliesnemingen binnen de grondexploitaties en het treffen van een voorziening binnen de exploitaties. Tevens zijn er lagere onttrekkingen aan de reserves welke te maken hebben met werkzaamheden die in 2018 niet of niet volledig zijn uitgevoerd en in 2019 verder worden opgepakt. Zie hiervoor ook het voorstel met betrekking tot budgetoverheveling.
Analyse uitkomsten op hoofdlijnen
Hierna wordt ter verklaring van het voordelig resultaat (na bestemming) een analyse op hoofdlijnen gegeven. Vergeleken zijn de werkelijke baten en lasten met de ramingen na verwerkte begrotingswijzigingen. In globale lijnen luidt het overzicht als volgt:
omschrijving (bedragen x € 1.000) | voordeel | nadeel |
Programma Krachtige kernen | ||
Landinrichting Saasveld Gammelke | 51 | |
Ruimtelijke procedures en omgevingsvergunningen | 137 | |
Juridische advisering | 47 | |
Exploitatiebijdrage Haarspit | 59 | |
Opruiming explosieven vliegveld Twente | 43 | |
Huisvestingskosten onderwijs | 53 | |
Binnensportaccommodaties en zwembaden | 82 | |
Subsidies molens | 28 | |
Openbare bibliotheek | 53 | |
Programma Economische kracht en werk | ||
Uitvoering beleid recreatie en toerisme | 61 | |
Programma Omzien naar elkaar | ||
Bijstandsuitkeringen | 33 | |
Besluit bijstandsverlening zelfstandigen | 108 | |
Sociale werkvoorziening | 134 | |
Minimabeleid/schuldhulpverlening | 74 | |
Heroriëntatie toegankelijke voorzieningen | 74 | |
Beleidsadviezen/Wmo algemeen | 72 | |
Huisvesting en begeleiding statushouders | 145 | |
Wmo hulpmiddelen | 52 | |
Wmo ondersteuning zelfstandig leven (OZL) | 188 | |
Stimuleringsfonds sociaal domein | 110 | |
Wmo ondersteuning maatschappelijke deelname | 59 | |
Participatie en re-integratie | 35 | |
Jeugdzorg | 712 | |
Programma Burger en bestuur | ||
Wethouders pensioenen | 76 | |
Programma Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien | ||
Toeristenbelasting | 65 | |
Dividenden | 118 | |
Rente opbrengsten | 225 | |
Overhead bestuursondersteuning | 85 | |
Overige mee- en tegenvallers | 73 | |
Totaal | 1.778 | 1.282 |
Zoals uit het overzicht blijkt wordt het voordelige resultaat over het jaar 2018 ten bedrage van €496.000 voor het overgrote deel veroorzaakt door hogere leges ruimtelijke procedures en omgevingsvergunningen (€137.000) en hogere dividend opbrengsten (€118.000). Nadelen worden onder andere veroorzaakt door lagere renteopbrengsten (€225.000) maar vooral ook door hogere kosten jeugdzorg (€712.000). De overige verschillen betreffen veelal afwijkingen die betrekking hebben op de reguliere taken. Deze worden nader verklaard en toegelicht in het jaarverslag en de toelichting op de jaarrekening onder de programma’s.
Uit bovenstaand overzicht blijkt dus dat de jaarrekening 2018 met een positief saldo van €496.000 is afgesloten. Dit positieve saldo is ontstaan omdat budgetten in 2018 niet volledig zijn aangewend. Voor een bedrag van €289.000. We stellen voor deze budgetten over te hevelen naar 2019.
Over te hevelen budgetten 2018 | |||
(Bedragen x € 1.000) | Totaal |
t.l.v. reserves |
t.l.v. algemene middelen |
Kosten advocaat lopende zaken | 47 | 0 | 47 |
Mijn Dinkelland 2030 | 14 | 0 | 14 |
Stimulering sociaal domein | 110 | 0 | 110 |
Deregulering bestemmingsplannen | 24 | 24 | 0 |
Stichting toeristische ondernemersfonds Dinkelland | 15 | 2 | 13 |
Landinrichting Saasveld | 13 | 0 | 13 |
Duurzaamheid | 2.346 | 2.346 | 0 |
Kunstwerken rotondes | 34 | 34 | 0 |
Voorbereidingskosten no regret Weerselo | 20 | 20 | 0 |
Maatschappelijk vastgoed i.r.t. demografie | 746 | 746 | 0 |
Inbreiding voor uitbreiding | 1.588 | 1.588 | 0 |
Onderzoek en inhuur toekomstig gemeentelijk woonbeleid | 150 | 150 | 0 |
Volkshuisvesting | 435 | 417 | 18 |
Kanaal Almelo Nordhorn | 169 | 169 | 0 |
Sanering Diepengoor | 12 | 0 | 12 |
Herinrichting centrum Denekamp | 30 | 0 | 30 |
Aantrekkelijke openbare ruimte | 80 | 80 | 0 |
Aanplant drachtbomen voor biodiversiteit - bijenstrategie | 10 | 0 | 10 |
Initiatieven realiseren parkeersysteem | 7 | 7 | 0 |
Onderzoek eenrichtingsverkeer Nicolaasplein | 18 | 18 | 0 |
Laadpalen bij gemeentehuis voor elektrisch rijden | 2 | 2 | 0 |
Reductie verkeersborden in kernen Dinkelland | 12 | 12 | 0 |
Onderzoeksopdrachten en voorbereidingskosten zwembad | 95 | 84 | 10 |
Bestuurlijk experiment | 25 | 25 | 0 |
Opstellen bedrijfsvisie | 15 | 15 | 0 |
Regionale acquisitie | 13 | 0 | 13 |
Te storten in reserve verplichtingen voorgaande jaren | 6.028 | 5.739 | 289 |
Na deze storting in de reserve bedraagt het positieve saldo €207.000 (€496.000 minus €289.000). Daarnaast zijn er kosten gemaakt die bij de resultaatbestemming gedoteerd dienen te worden aan de reserves. Hierover is door de raad nog geen besluit genomen.
Het gaat hierbij om de volgende mutaties:
Bestemming resultaat 2018 (bedragen x € 1.000) | |
Omschrijving | Totaal |
Overschrijding investeringskrediet Stadsweide | 59 |
Onderschrijding investeringskrediet Churchillstraat | -25 |
Te storten in de reserve dekking afschrijvingen investeringen majeure projecten | 34 |
Totale mutatie te bestemmen resultaat | 34 |
Verdere toelichting voorgenoemde te bestemmen resultaat
Te storten in de reserve dekking afschrijvingen investeringen majeure projecten
De voorgenoemde investeringen zijn per saldo overschreden met een bedrag van €34.000. De afschrijvingslasten van deze investeringen worden gedekt uit de reserve dekking afschrijvingen majeure projecten. Om deze afschrijvingen in de toekomst te dekken is er een tekort van €34.000 in deze reserve.
Na besluit van de raad worden voorgenoemde bedragen gedoteerd aan de desbetreffende reserve. Het positieve saldo bedraagt dan €173.000 (€207.000 minus €34.000) en wordt conform bestendige gedragslijn gedoteerd aan de reserve incidenteel beschikbaar algemene middelen. In het raadsperspectief komen wij terug op de actuele stand van de reserves en het eventueel vrij te besteden bedrag in de reserves. Dit alles rekening houdend met de benodigde weerstandscapaciteit.
Reserves en voorzieningen
Reserves en voorzieningen
In samenvattende vorm geven wij onderstaand een overzicht van de mutaties in de reserves en voorzieningen.
(bedragen x €1.000) | Saldo 1-1-2018 | Saldo 31-12-2018 | Mutatie |
Algemene reserve | 6.846 | 4.577 | -2.269 |
Bestemmingsreserves | 31.737 | 31.807 | 70 |
Reserves grondexploitatie | 2.921 | 1.028 | -1.893 |
Totaal reserves | 41.504 | 37.411 | -4.092 |
Voorzieningen algemeen | 4.888 | 5.590 | 702 |
Totaal voorzieningen | 4.888 | 5.590 | 702 |
ALGEHEEL TOTAAL | 46.391 | 43.001 | -3.390 |
De afname van de reserves en voorzieningen voor een bedrag van €3.390.000 wordt deels veroorzaakt door de dotatie van het resultaat van 2017 voor €2.730.000. Winst- en verliesnemingen alsmede het vormen van verliesvoorzieningen binnen het grondbedrijf hebben geleid tot een onttrekking van € 1.586.000. Onttrekkingen worden veroorzaakt door resultaatnemingen van de begroting en de tussentijdse rapportages voor een bedrag van €1.693.000 en dekking boekwaarde Dorper Esch ten bedrage van €1.368.000. Tevens is er ter dekking van proceskosten een bedrag onttrokken van €1.738.000. Voor een bedrag van €5.739.000 werd er nog geen beroep gedaan op de reserves (zie budgetoverheveling). Ook is er door bepaling van het weerstandsvermogen een bedrag van €3.083.000 gedoteerd van de algemene reserve en reserve grondexploitatie in de reserve incidenteel beschikbare algemene middelen.
In de toelichting op de jaarrekening is een overzicht van alle mutaties van reserves en voorzieningen opgenomen, met daaraan toegevoegd een overzicht van alle mutaties per reserve en voorziening. Verder verwijzen wij tevens naar de paragraaf weerstandsvermogen. Voor de volledigheid moet worden opgemerkt dat in bovenstaande opstelling van de reserves en voorzieningen (nog) geen rekening is gehouden met de voorgestelde toevoegingen op grond van de resultaatbestemming 2018.
Financiële positie en resultaatbestemming
Financiële positie en resultaatbestemming
Beoordeling financiële positie
Bij het beoordelen van de financiële positie dienen wij ook naar financiële vooruitzichten, met daarin opgenomen een weging van de risico's van de gemeente, te kijken. Verder is de reservepositie evenals de aanwendbaarheid daarvan van belang en speelt de hoogte en (onbenutte) belastingcapaciteit een belangrijke rol. De beoordeling op deze plek houden wij beperkt omdat ook in de separaat aan de orde zijnde meerjarenbegroting 2019-2022 wordt ingegaan op de vooruitzichten voor 2019 e.v.
De jaarrekening kan met een batig saldo (voor bestemming) worden afgesloten. Zoals ook uit de rechtmatigheidsverklaring van de accountant blijkt zijn de begrotingsposten niet substantieel en ontoelaatbaar overschreden.
Zoals elk jaar is het vooral de onderuitputting op rente en afschrijving van uitgestelde investeringen geweest die een belangrijk aandeel heeft gehad in dit resultaat. Onderuitputting is in feite incidenteel omdat de niet uitgevoerde investeringen in volgende jaren toch op ons afkomen.
Bestemming resultaat
Het positieve eindresultaat na besluit van de raad bedraagt €173.000. Dit positieve eindresultaat is een resultante van de in deze nota van aanbieding genoemde voorstellen. Dat wil zeggen dat de rekening in eerste instantie een positief saldo na bestemming kent van €496.000 Daarnaast stellen wij uw raad voor om dit als volgt te bestemmen:
- toevoeging reserve verplichtingen voorgaand dienstjaar €289.000;
- toevoeging reserve dekking afschrijvingen investeringen majeure projecten €34.000.
Uiteindelijk blijft het hiervoor genoemde positief resultaat over van €173.000. Conform bestaand beleid wordt dit bedrag gedoteerd aan de reserve incidenteel beschikbaar algemene middelen.