Ambitie Sterke bedrijvigheid
Inleiding Ambitie Sterke Bedrijvigheid
Inleiding Ambitie Sterke bedrijvigheid
In het coalitieprogramma 2018-2022 van Dinkelland is “ondernemen” als belangrijk thema benoemd. Omdat wij een aantrekkelijke gemeente willen zijn waarin het goed wonen, werken, leven en recreëren is. Het is van groot belang dat het Dinkellandse bedrijfsleven (Agro en food, MKB, detailhandel en vrijetijdseconomie) sterk blijft. Ondernemers zorgen voor banen en investeringen, maar vervullen ook op maatschappelijk vlak een zeer belangrijke rol in onze samenleving. Denk daarbij aan verschillende sponsorrelaties met ons rijke verenigingsleven en bij evenementen. Ondernemers zijn de motor van onze samenleving. Een goed ondernemersklimaat, waarbij de dienstverlening aan en bereikbaarheid van ondernemers goed is, helpt het bedrijfsleven om ook in de toekomst goed te kunnen functioneren. Ondernemers zijn dus van wezenlijk belang voor onze samenleving. Wij zetten ons er dan ook voor in dat het Dinkellandse bedrijfsleven sterk blijft en versterkt wordt. Een `sterker Dinkellands bedrijfsleven` kenmerkt zich door tevreden (startende) ondernemers die hun bedrijfsactiviteiten volop kunnen ontwikkelen en de gemeente zien als partner om mee te denken over de gewenste ontwikkelingen.
Een partnerschap tussen ondernemers en gemeente zorgt voor een betere dienstverlening. Je bent dan immers tijdig van elkaars plannen, ideeën en suggesties op de hoogte, zodat hier zo goed mogelijk rekening kan worden gehouden. Als gemeente staan wij open voor andere vormen van samenwerking met onze ondernemers en hebben oog voor hun behoeften. Ook de regionale en (inter)nationale samenwerking hoort daarbij. Kortom, het creëren van sterke lokale, landelijke en internationale verbindingen.
We zijn tevreden als we in het tweejaarlijkse onderzoek een 7 scoren. Dit resulteert binnen de Ambitie Sterke bedrijvigheid in de volgende actielijnen:
Vitalere vrijetijdseconomie
Wat willen we bereiken?
Versterken van het toeristisch klimaat onder meer door inzet op onze unieke elementen van rust, ruimte, landschap en cultuur
|
Waar stonden we aan het begin van de coalitieperiode? (IST) Voor een overall view op de sector hanteren we `het aantal overnachtingen` als graadmeter voor de IST situatie. Deze meting doen we zelf en is gebaseerd op de toeristenbelasting. Als startpunt gebruiken we het aantal overnachtingen van 2017. In 2017 had gemeente Dinkelland 336.363 toeristische overnachtingen. Dit is een 3.9% stijging t.o.v. 2016 en het hoogst aantal overnachtingen gemeten in gemeente Dinkelland.
Waar gaan we naar toe? Waar staan we aan het eind van de coalitieperiode? (SOLL) Vrijetijdseconomische sector 2022: Als gemeente zijn wij er ons van bewust dat er geen oneindige groei in de markt zit en dat deze groei jaarlijks afhankelijk is van zowel vraag en aanbod als trends en ontwikkelingen. De komende jaren streeft Gemeente Dinkelland minimaal naar het behouden van het huidig aantal overnachtingen. Tevens blijft de gemeente op basis van de jaarlijkse toeristische overnachtingscijfers haar potentie monitoren om jaarlijks acties uit te zetten binnen de hoofdthema’s: toeristisch ondernemerschap, toeristische voorzieningen en landschap, marketing en de grensligging (NL-DL) van Dinkelland. |
Wat hebben we daarvoor gedaan?
In de begroting van 2019 is een aantal inspanningen genoemd met bijbehorende te behalen resultaten. Hieronder zijn de in 2019 behaalde mijlpalen weergegeven.
De toeristisch consulent is de sparringpartner voor de ondernemers.
| Op te leveren resultaat | Contactmomenten met ondernemers en vertegenwoordigers uit de sector en advisering. Aandachtspunt: waar mogelijk meer ruimte bieden om seizoen verlengende activiteiten mogelijk te maken. |
| Behaalde mijlpalen |
* (Twentse Toeristische Informatievoorziening = toeristische stichting per gemeente) |
Versterken toeristische voorzieningen door o.a. behouden kwaliteiten (coulissen)landschap en natuur (de N2000-gebieden)
| Op te leveren resultaat |
|
| Behaalde mijlpalen |
Resultaat 3: Stuwwal route is opgeleverd. Het Noordoost Twente pad zal vermarkt worden als het 'Twents Blokje Om'.
|
Versterken promotionele activiteiten Ootmarsum-Dinkelland
| Op te leveren resultaat | Ondersteuning Stichting Toeristisch Ondernemersfonds Dinkelland d.m.v. subsidie. Stimuleren ketensamenwerking tussen Marketingoost (TwenteMarketing) en het STOD via bijdrage aan Regio Twente. |
| Behaalde mijlpalen |
|
Wij gaan met Nordhorn een project aan waarbij het kanaal Nordhorn Almelo de verbindende factor is
| Op te leveren resultaat | Gezamenlijk actieplan voor de samenwerking over het kanaal Nordhorn – Almelo . |
| Behaalde mijlpalen |
|
Waar staan we nu?
Aanpassing van de IST
In de begroting van 2019 is het aantal van 335.883 toeristische overnachtingen opgenomen. Op het moment dat de begroting van 2019 werd vastgesteld waren de definitieve cijfers nog niet bekend. Inmiddels is het totaal van de toeristische overnachtingen bijgesteld naar 336.363. De IST is hierop aangepast.
Toeristische overnachtingen:
De toeristische overnachtingen zijn van 336.363 in 2017 gestegen naar 359.075 in 2018. Dit betekent afgerond een groei van 6.7%.
De vrijetijd economische sector in Overijssel doet het goed. Zo was de bedrijfstak in 2018 goed voor circa 37.000 banen in de Provincie. Dit is 6.3% van de totale Provinciale werkgelegenheid. De werkgelegenheid per Overijsselse gemeente varieert tussen de 4.2% en 14.1%. De gemeente Dinkelland mag zich met 12% van de werkgelegenheid (na Steenwijkerland en Ommen) een derde plaats toerekenen met de meeste werkgelegenheid in de vrijetijd economische sector binnen Overijssel.
Het totaal aantal overnachtingen is in Twente in 2018 t.o.v. 2017 gemiddeld 2% gestegen. Twente pakt een steeds groter aandeel in de Provinciale markt. Vanaf 2015 is het marktaandeel van Twente in Overijssel met maar liefst 47% gestegen. De gemeente Dinkelland kent met een groei van 6.7% een bovengemiddelde groei t.o.v. Twente. Het marktaandeel van de gemeente Dinkelland binnen Twente bedroeg in 2018 10.1%. Het aantal, maar bovenal de toename in kwaliteit en de vitaliteit, van de vrijetijd economische bedrijven en het recreatief aanbod in Noordoost Twente (en daarmee Dinkelland) is hoogstwaarschijnlijk de reden voor het verschil in deze toename t.o.v. andere gebieden in Twente.
Financiële kaders
Wat was er in 2019 extra voor nodig?
In de begroting 2019 zijn de volgende budgetten beschikbaar gesteld:
- Wij gaan met Nordhorn een project aan waarbij het kanaal Nordhorn Almelo de verbindende factor is: €150.000.
- Versterken toeristische voorzieningen door o.a. behouden kwaliteiten (coulissen)landschap en natuur (de N2000-gebieden): €280.000.
Conform hetgeen is gesteld in de inleiding over het MEP worden niet bestede incidentele budgetten (project- en procesgeld) overgeheveld (zie voorstel budgetoverheveling). Het betreffen hier immers budgetten voor een periode van 4 jaar.
Sterker ondernemersklimaat
Wat willen we bereiken
Een beter bij de behoefte passende ondersteuning van ondernemers
|
Waar stonden we aan het begin van de coalitieperiode? (IST) In het meest recente onderzoek naar de MKB-vriendelijkste gemeente uit 2018 heeft de gemeente Dinkelland het rapportcijfer 6,6. Gekregen.
Waar gaan we naar toe? Waar staan we aan het eind van de coalitieperiode? (SOLL) Een beter ondernemersklimaat: Dinkelland wil dat de tevredenheid onder ondernemers toeneemt, waarbij een 7 in het MKB-onderzoek van 2022 het doel is. |
Wat hebben we daarvoor gedaan?
In de begroting van 2019 is een aantal inspanningen genoemd met bijbehorende te behalen resultaten. Hieronder zijn de in 2019 behaalde mijlpalen weergegeven.
Doorontwikkeling bedrijvenloket
| Op te leveren resultaat | Aanvullingen t.o.v. huidige dienstverleningspakket (Bedrijvenloket 2.0) waaronder het periodiek uitbrengen van een nieuwsbrief voor ondernemers |
| Behaalde mijlpalen |
|
| Persbericht |
Samenwerking met bedrijven ten behoeve van het verkrijgen Keurmerk Veilig Ondernemen
| Op te leveren resultaat | Keurmerk Veilig Ondernemen; de maatregelen die voortvloeien uit dit traject zullen worden gedekt uit het daarvoor beschikbare budget (tot maximaal € 197.000,-). |
| Behaalde mijlpalen |
|
Benutten mogelijkheden Agenda voor Twente
| Op te leveren resultaat | Bedrijven die voordeel hebben van de Agenda voor Twente |
| Behaalde mijlpalen |
|
Verbinden van Ondernemers, Overheid, Onderwijs en Onderzoek (4O’s)
| Op te leveren resultaat |
|
| Behaalde mijlpalen |
|
| Persbericht |
februari 2019: Agrohub samenwerken met studenten op boerderijschaal |
Onderzoeken rol gemeente binnen Onderneem’t Dinkelland
| Op te leveren resultaat | Adviesrapport met analyse, conclusies en aanbevelingen |
| Behaalde mijlpalen |
|
Waar staan we nu?
Het MKB onderzoek vindt plaats in 2020. Dat betekent dat we nog niets kunnen zeggen over de klantvriendelijkheid.
Wel hebben we stappen gezet in de onderlinge samenwerking. Dit beeld wordt bevestigd bij bijeenkomsten en ontmoetingen met ondernemers. Bij actuele behoefte pakt de gemeente de regie.
Financiële kaders
Wat was er in 2019 extra voor nodig?
In de begroting 2019 zijn de volgende budgetten beschikbaar gesteld:
- Onderzoeken mogelijkheden ‘stagemakelaar’/hub: €20.000.
- Maatregelen Keurmerk Veilig Ondernemen: €197.000.
- Werkbudget Sterker ondernemersklimaat: €60.000.
Conform hetgeen is gesteld in de inleiding over het MEP worden niet bestede incidentele budgetten (project- en procesgeld) overgeheveld (zie voorstel budgetoverheveling). Het betreffen hier immers budgetten voor een periode van 4 jaar.
Innovatievere agrarische sector
Wat willen we bereiken
Ondersteuning van het ondernemerschap in de agrarische sector
|
Waar stonden we aan het begin van de coalitieperiode? (IST) We hebben op dit moment geen goede nulmeting dat inzicht geeft in de ondersteuning van de sector. We gaan een belevingsonderzoek uitvoeren begin 2019 om de wijze waarop de sector de ondersteuning ervaart kwalitatief te meten. We kijken o.a. naar de effectiviteit van consulentschap, de dienstverlening van de gemeente en inhoudelijke thema’s als toekomstgerichte erven, VAB, asbestproblematiek, energietransitie, en sociale vraagstukken.
Waar gaan we naar toe? Waar staan we aan het eind van de coalitieperiode? (SOLL) Inzicht verkrijgen toekomstbestendigheid van de agrarische sector, eind 2021 wordt onze bijdrage aan een duurzame, economische sterke sector en aantrekkelijk buitengebied gemeten en zo nodig bijgesteld. |
Wat hebben we daarvoor gedaan?
In de begroting van 2019 is een aantal inspanningen genoemd met bijbehorende te behalen resultaten. Hieronder zijn de in 2019 behaalde mijlpalen weergegeven.
Visie opstellen om bedreigingen en kansen in samenhang landelijk gebied te beschouwen
| Op te leveren resultaat | Rapport met kansen en bedreigingen landelijk gebied. Brede sociaal/ economische insteek. |
| Behaalde mijlpalen |
|
Samen met agrarische ondernemers, LTO en onderwijsinstellingen innovatie aanjagen in de agrarische sector
| Op te leveren resultaat | Actief samenwerkingsverband tussen genoemde partijen |
| Behaalde mijlpalen |
|
| Persbericht | februari 2019: Agrohub samenwerken met studenten op boerderijschaal |
Inventariseren welke instrumenten er zijn en ontbreken
Deze inspanning is opgenomen in de op te stellen visie om bedreigingen en kansen in samenhang landelijk gebied te beschouwen (zie hierboven).
Agro en food sector stimuleren om innovatief te zijn (bv. energie en VAB’s)
| Op te leveren resultaat | Proces en onderdeel van de werkzaamheden van de agrarisch consulent |
| Behaalde mijlpalen | Wij sluiten aan bij lopende programma's, zoals Mineral Valley Twente, Vruchtbare Kringloop Overijssel (VKO) en programma's van Waterschap Vechtstromen. |
Participeren in de netwerkorganisatie Mineral Valley Twente (MVT)
| Op te leveren resultaat |
|
| Behaalde mijlpalen |
Voor meer informatie over Mineral Valley zie de Website Mineral Valley |
| Persbericht |
mei 2019: Samenwerking bekrachtigd samen aan de slag met verwaarding mest en gezondere bodem december 2019: Proeftuinen presenteren zich tijdens bijeenkomst Mineral Valley Twente |
Agrarisch consulent is sparringpartner ondernemers
| Op te leveren resultaat | Contactmomenten en advisering |
| Behaalde mijlpalen |
|
| Persbericht | mei 2019: Samenwerking bekrachtigd samen aan de slag met verwaarding mest en gezondere bodem |
Toekomstgerichte erven (buitengebied)
| Op te leveren resultaat | In 2019 40 erfeigenaren in beweging krijgen en voorzien van advies en begeleiding. |
| Behaalde mijlpalen |
|
| Persbericht |
maart 2019: Ervencoaches als wegwijzers bij het maken van keuzes juni 2019: Ervencoach helpt agrariërs bij moeilijke vraagstukken |
Waar staan we nu?
Is er bijgestuurd in 2019?
Er zijn ontwikkelingen op het gebied van de kringlooplandbouw, stikstof, energietransitie, PFAS en biodiversiteit. Waarschijnlijk komen deze thema's terug in de nog op te stellen omgevingsvisie.
Deze ontwikkelingen hebben ervoor gezorgd dat dat veranderopgave is verbreed. Dit is op de volgende manier vertaald in de begroting van 2020:
|
Waar stonden we aan het begin van de coalitieperiode? (IST) We hebben op dit moment geen goede nulmeting die inzicht geeft in de effecten van de ondersteuning van de sector. We gaan het geplande belevingsonderzoek, om de wijze waarop de sector de ondersteuning van de gemeente ervaart, niet uitvoeren. We gebruiken het participatieproces dat wordt doorlopen voor het opstellen van de Omgevingsvisie (hoofditem Buitengebied), als input voor traceren van de transitieopgaven in het landelijk gebied van Dinkelland. Waar gaan we naar toe? Waar staan we aan het eind van de coalitieperiode? (SOLL) We voorzien reeds nu een verbreding van de actielijn “Innovatievere agrarische sector”, naar een aantal breder georiënteerde verduurzamingsopgaven van het landelijk gebied:
In 2020 hebben we de transitieopgaven van het landelijk gebied concreter in beeld en formuleren we de SOLL. |
Ervencoaches
In Dinkelland zijn vier ervencoaches aangesteld. Zij helpen bij agrarische bedrijfsontwikkeling en kunnen ingezet worden als sparringpartner of geven desgevraagd advies, hulp of begeleiding. In 2019 hebben zij in Dinkelland 31 keukentafelgesprekken gevoerd. De volgende thema's zijn daarbij besproken:
- Nieuwe functies
- Energie
- Doorontwikkeling
- Financiën
- Bedrijfsvoering
- Zorgen
- Sloop
- Asbest
Alle gesprekken hebben geleid tot beweging.
Zie voor meer informatie: infographic ervencoaches Dinkelland
Mestverwaarding
Deze grafiek geeft een indictie van de productie van biogas op boerderijschaal. Momenteel verwaarden een aantal veehouders het geproduceerde biogas op locatie naar groen gas. Een biogasnet kan de biogas-businesscase voor een grotere groep agrarische bedrijven mogelijk maken. NAM leidingen en aardgasleidingen kunnen voor het transport van biogas worden ingezet. Cogas is hierover in gesprek met verschillende partners waaronder NAM en Gasunie.
Stikstofproblematiek
De gewenste bijdrage van de landbouw aan de stikstofproblematiek kan niet los worden gezien van de bijdrage aan opgaven op het gebied van klimaat, luchtkwaliteit, gezondheid, bodem- en waterkwaliteit, biodiversiteit en dierenwelzijn.
Door bovengenoemde ontwikkelingen worden de melkveehouders en hun gezin op de proef gesteld. In de huidige situatie waarin veel onzekerheid wordt ervaren zijn gesprekken over de toekomst van het boerenbedrijf hét gesprek aan de keukentafel.
De huidige marges zijn beperkt en nogal problematisch gezien de uitdagingen die de agrarische sector te wachten staat. De verschillen tussen de bedrijven zijn groot. Daarentegen is zuivel is nog steeds een groeimarkt en biedt kansen vanuit de wensen van de maatschappij. Uitbreiding van activiteiten kan een aanvulling zijn op het verdienmodel, denk hierbij aan de energietransitie.
De problematiek rond stikstof is een breed maatschappelijk probleem, waarbij de landbouw een deel van de oplossing kan bieden. Stoppen is een emotionele beslissing en wordt bedrijfsbeëindiging vaak als bedreiging gezien. Toch creëert het mogelijkheden voor de blijvers binnen de gebiedsgerichte aanpak stikstof. De provincie ziet de gemeente als partner in dit proces, hierin zullen we onze weg nog moeten vinden.
Financiële kaders
Wat was er in 2019 extra voor nodig?
In de begroting 2019 zijn de volgende budgetten beschikbaar gesteld:
- Agro en food sector stimuleren om innovatief te stimuleren (bv. energie en VAB’s): €15.000.
- Toekomstgerichte erven (buitengebied): €35.000.
- Flankerende inzet Natura 2000 AVAV (Volterbroek): €103.000.
Conform hetgeen is gesteld in de inleiding over het MEP worden niet bestede incidentele budgetten (project- en procesgeld) overgeheveld (zie voorstel budgetoverheveling). Het betreffen hier immers budgetten voor een periode van 4 jaar.
Sterke bedrijvigheid - financieel
Overzicht baten en lasten
| Raming begrotingsjaar voor wijziging | Raming begrotingsjaar na wijziging | Realisatie begrotingsjaar | Verschil realisatie versus begr. na wijz. | |||||
| (Bedragen x € 1.000) | ||||||||
| Baten | 0 | 52 | 52 | -0 | ||||
| Lasten | 978 | 339 | 268 | 71 | ||||
| Gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten | -978 | -288 | -217 | 71 | ||||
| Onttrekkingen aan reserves | 800 | 110 | 75 | -35 | ||||
| Toevoegingen aan reserves | 0 | 0 | 0 | 0 | ||||
| Gerealiseerde totaal resultaat van baten en lasten | -178 | -178 | -142 | 37 |
Hieronder wordt op hoofdlijnen aangegeven hoe de verschillen tussen de gerealiseerde bedragen en de begrote bedragen na wijziging zijn ontstaan.
Mutaties reserves
Het verschil op de mutaties van de reserves betreft voornamelijk een lagere onttrekking voor versterken toeristische voorzieningen landschap en natuur van €10.000 en onderzoeken mogelijkheden ‘stagemakelaar’/hub van € 14.000. Zie voorstel budgetoverheveling.
Een gedetailleerde toelichting op de verschillen tussen gerealiseerde bedragen en begrote bedragen na wijziging is te vinden in de Jaarrekening 2019 onder "Toelichting en analyse op de baten en lasten".