Herijking gemeentefonds
Het Rijk werkt samen met de VNG aan een herijking van de verdeling van het gemeentefonds. Deze herijking moet leiden tot een toekomstbestendige verdeling met als uitgangspunten stabiliteit, vereenvoudiging, en uitlegbaarheid. Deze herijking was in eerste instantie opgedeeld in de volgende twee onderdelen:
Sociaal domein
Het klassieke deel
Als onderdeel van de herijking van het klassieke deel is ook de inkomstenverevening benoemd. Gaandeweg bleek dat deze inkomstenverevening dermate belangrijk kan zijn in de totale herijking dat vanaf medio 2019 feitelijk wordt gesproken over drie onderdelen.
In totaliteit heeft deze herijking betrekking op een totaalbedrag van € 30 miljard. Invoering van de nieuwe verdeling is verschoven van het jaar 2021 naar 2022. Reden voor deze verschuiving was gelegen in de forse herverdeel effecten die de eerste uitkomsten lieten zien. Er was vooral een verschuiving van kleine (plattelands)gemeenten naar grote gemeenten met een centrumfunctie en van gemeenten in het oosten van het land naar het westen va het land waarneembaar. Aan de hand van deze te verwachten negatieve herverdeeleffecten hebben wij in meerjarig perspectief rekening gehouden met een nadeel per inwoner.
In 2021 zijn meerdere voorlopige berekeningen en reacties naar buiten gekomen. De meest recente voorlopige berekening dateert van 12 augustus 2021 en deze is door de minister naar voor advies naar de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) gestuurd. In september vinden de zogenaamde bestuurlijke consultaties plaats en eind september / begin oktober wordt het advies van de ROB verwacht.
Voor de gemeente Dinkelland komt de meest recente voorlopige uitkomst van 12 augustus uit een nadeel per inwoner van € 10 met ingang van het jaar 2023. In de perspectiefnota 2022 zijn we voorzichtigheidshalve en in afwachting van de definitieve besluitvorming voorlopig uitgegaan van een nadelig herverdeeleffect met ingang van het jaar 2023 van € 15 per inwoner. Bij het opstellen van de begroting 2022 zijn we in afwachting van definitieve besluitvorming vooralsnog uitgegaan van een nadelig herverdeeleffect van € 15 per inwoner. De uitkomsten van de besluitvorming over de herijking en de herverdeeleffecten wordt naar verwachting opgenomen in de meicirculaire 2022.
Extra middelen via algemene uitkering voor jeugd
Op 2 juni jl. hebben de VNG en het rijk in een bestuurlijk overleg gesproken over de uitspraak van de Commissie van Wijzen inzake het jeugddossier. Op basis van de afspraken in dit overleg stelt het rijk voor 2022 € 1,314 miljard extra ter beschikking aan gemeenten ter compensatie voor de tekorten op het gebied van jeugdhulp. Hiermee volgt het kabinet de uitspraak van de Commissie. In het overleg is ook vastgesteld dat het nieuwe kabinet een besluit dient te nemen over de structurele financiële bekostiging van gemeenten vanaf 2023 op dit dossier en dat rijk en VNG zich committeren aan een Hervormingsagenda Jeugd. Deze agenda dient voor 1 januari 2022 te worden opgesteld.
Daarnaast hebben het Rijk, de VNG en het IPO gezamenlijk afgesproken dat alle gemeenten in de jaarschijven 2023 tot en met 2025 van de meerjarenraming 75% van de bedragen onder de Hervormingsagenda van de Commissie van Wijzen als stelpost te mogen opnemen in de begroting. Dit alles hebben we meegenomen bij het opstellen van de begroting 2022.
Opschalingskorting
In navolging van het besluit om de zogenaamde opschalingskorting voor de jaren 2020 en 2021 te bevriezen heeft het kabinet besloten deze korting ook voor het jaar 2022 te bevriezen. Dit betekent dat een totaal bedrag van € 270 miljoen op incidentele basis niet aan het gemeentefonds wordt onttrokken. Voor de gemeente Dinkelland een eenmalige meevaller in het jaar 2022 van € 320.000.
Dividend Cogas
In het 1e programmajournaal 2021 hebben we u gemeld dat tijdens de aandeelhoudervergadering (AvA) van 16 december 2020 de aandeelhouders van Cogas hebben ingestemd met de verkoop van het 50% belang in Cogas Kabel Infra B.V. Tevens is besloten dat een dividendafbouwfonds ter grootte van € 25 miljoen wordt ingesteld: 5 jaar lang wordt jaarlijks € 5 miljoen uitgekeerd aan de aandeelhouders zodat de dividenduitkering van Cogas aan de aandeelhoudende gemeenten met het wegvallen van het CKI-dividend voor een periode van vijf jaar op peil gehouden kan worden. Dit betekende concreet dat het dividend dat we al jaren gewend zijn te ontvangen van Cogas nog 5 jaar op niveau blijft en daarna terugvalt naar de helft.
Inmiddels hebben de aandeelhouders tijdens de AvA van 25 juni 2021 besloten tot een aanvullende uitkering van € 30 miljoen uit de opbrengst van de verkoop van het 50% belang in Cogas Kabel Infra B.V. Dit betekent voor Dinkelland een extra dividendopbrengst in 2021 van € 2.729.400. Dit bedrag is via het tweede programmajournaal 2021 toegevoegd aan de algemene middelen. De gevolgen van deze toevoeging voor de stand van de betreffende reserves hebben we meegenomen in deze begroting 2022.
Transitie Regio Twente
Op 1 juli 2020 hebben de 14 Twentse gemeenten een transitieplan voor de Regio Twente vastgesteld. Uitvoering van dit plan heeft geleid tot een nieuwe samenwerkingsstructuur die op 8 juli 2021 is ingegaan. Het taakveld sociaaleconomische structuurversterking van Twente is ondergebracht bij de Stichting Twente Board. In de stichting werken vertegenwoordigers van de Twentse ondernemers, het Twents onderwijs en de Twentse overheden nauw met elkaar samen.
De Regeling Regio Twente is omgevormd tot de Gemeenschappelijke Regeling Gezondheid. Deze organisatie is belast met de uitvoering van de taken van de Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD), de Organisatie voor Zorg en Jeugdhulp Twente (OZJT) , Veilig Thuis Twente (VTT), Samen 14 (de vrijwillige samenwerking van de 14 Twentse gemeenten gericht op de onderlinge afstemming van het zorg- en jeugdhulpbeleid) en Kennispunt Twente (gezamenlijk kennis- en informatieplatform). Tot 1 januari 2022 voert de GR Gezondheid ook het beheer en onderhoud van de recreatieve routes en de recreatieparken Het Rutbeek in Enschede, Het Lageveld in Wierden en Het Hulsbeek in Oldenzaal uit. Daarna worden deze taken ondergebracht bij het Recreatieschap Twente.
De vrijwillige samenwerkingen tussen de gemeenten (coalition of the willing-taken) die de afgelopen jaren door de Regio Twente zijn gefaciliteerd, zijn ondergebracht bij gemeenten. Over de enkele taken, waaronder de ondersteuning van de Twenteraad, moeten nog definitieve afspraken gemaakt worden.
De transitie heeft voor de Twentse gemeenten een structurele besparing opgeleverd van ruim € 260.000. De frictiekosten van ongeveer € 2 miljoen worden volledig gedekt uit bestaande reserves en het jaarrekeningresultaat 2020.
WOZ waarde
De WOZ-waarde van woningen werd tot en met 2021 bepaald aan de hand van o.a. de bruto-inhoud van de woning. Met ingang van het jaar 2022 is landelijk besloten dit te wijzigen. Vanaf 2022 dienen de woningen gewaardeerd te worden op basis van het aantal m² gebruiksoppervlakte.
Digitale transformatie
Om de kansen van de digitale transformatie te benutten en om burgers en bedrijven daarover zelf de regie te laten bepalen, is het Rijk van mening dat het contact tussen de overheid en de burgers en bedrijven verbeterd moet worden. Om dit slimmere, toegankelijkere en persoonlijkere contact met de overheid te realiseren, wordt er door het Rijk gewerkt aan (her)nieuwde wet- en regelgeving. De wetgeving die hieronder wordt benoemd, is van invloed op de wijze waarop gemeenten de digitale dienstverlening binnen de eigen organisatie vorm dienen te geven. Hieronder volgen een aantal wet(swijzigingen), waarbij het Digitaal Stelsel Omgevingswet buiten beschouwing is gelaten (zie afzonderlijke passage over Omgevingswet):
- Wet Digitale Overheid (Wdo); invoeringsdatum: op zijn vroegst 1 juli 2022
- Wet Modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer (Wmebv); invoeringsdatum: naar verwachting per 1 juli 2022
- Wet Elektronische publicaties (Wep); invoeringsdatum: per 1 juli 2021 met gedeeltelijk overgangstermijn tot 1 juli 2022
- Wet openbaarheid van bestuur (Wob); deze wet zal opgaan in de nieuwe Wet open overheid
- Wet open overheid (Woo); invoeringsdatum: op zijn vroegst per 1 januari 2022
Bovenstaande wetswijzigingen komen dus op korte termijn op de gemeente af. Daarnaast hebben deze wetswijzigingen een nauwe relatie met (recentelijk) in werking getreden wetgeving als:
- Archiefwet 2021
- Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)
Inmiddels is bekend dat het Rijk voor de invoering van de Wet Open Overheid ook middelen beschikbaar stelt via het gemeentefonds. Voor 2022 betreft dat € 48.000 structureel (oplopend tot € 96.000 in 2026) en € 57.000 incidenteel (t/m 2026). Deze bedragen zijn door ons ook als zodanig in de begroting opgenomen.
Rechtmatigheidsverantwoording
Door een aankomende wijziging in de gemeentewet zal het college vanaf boekjaar 2022 zelf een rechtmatigheidsverantwoording afgeven in de jaarrekening 2022, die in het voorjaar 2023 aan de raad ter vaststelling zal worden aangeboden. Op dit moment verstrekt de externe accountant een controleverklaring met een oordeel inzake de getrouwheid en rechtmatigheid bij de jaarrekening van de gemeente. De externe accountant zal vanaf boekjaar 2022 alleen nog een controleverklaring afgeven met een oordeel inzake de getrouwheid van de jaarrekening (inclusief de rechtmatigheidsverantwoording door het college die in de jaarrekening 2022 wordt opgenomen). Eind augustus is door de commissie BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) een Kadernota rechtmatigheid 2022 gepubliceerd die nader invulling geeft aan de wetswijziging.
Om als college zelf een gedegen rechtmatigheidsverantwoording te kunnen afgeven zal nog wel geïnvesteerd moeten worden in de uitbreiding van auditcapaciteit. Onze accountant heeft ook in zijn managementletter aangegeven dat er op een aantal onderdelen nog een verbeterslag noodzakelijk is. We hebben hiervoor structureel een bedrag van € 45.000 in deze begroting opgenomen.
Gewijzigde bedrijfsvoering onderhoud openbare ruimte en gebruik gemeentewerf.
De gebouwen welke bij Noaberkracht in gebruik zijn ten behoeve van de bedrijfsvoering en dienstverlening van de gemeenten Dinkelland en Tubbergen zijn in eigendom van de beide gemeenten met uitzondering van een aantal dislocaties ten behoeve van de uitvoering van het onderhoud aan de openbare ruimte. De gebouwen welke in eigendom zijn van beide gemeenten worden door Noaberkracht om niet gebruikt. Dislocaties worden gehuurd door Noaberkracht.
De lasten gemoeid met het gebruik van de gebouwen komen voor rekening van Noaberkracht en worden conform de vaste verdeelsleutel in rekening gebracht bij de beide gemeenten. De lasten gemoeid met het eigendom komen rechtstreeks ten laste van de eigenaar van het gebouw. Deze afspraken zijn vastgelegd in een financieel verdeelmodel “Verrekenmodel Tubbergen Dinkelland” en door de gemeenteraden vastgesteld in september 2012.
Bijna 10 jaar later is er aanleiding om ten aanzien van de gemeentewerf in Ootmarsum een heroverweging te maken. Een aantal jaren geleden na de ontmanteling van TopCraft en het ontstaan van Stichting Participatie Dinkelland is de buitendienst met ruim 50 medewerkers gegroeid. Nu door de komst van de Soweco medewerkers, groeit de dienst van ongeveer 85 naar 130 fte. Hiermee verandert ook de uitvoering van het groenonderhoud definitief. Dit hadden we altijd georganiseerd in een bestek/contract met de Soweco. Dit werk komt nu, net als in Dinkelland, als een gebied naar ons toe. De gemeentewerf in Tubbergen is afgestoten en door Tubbergen is een gebouw in Tubbergen van Soweco overgenomen dat dienst doet als dislocatie van de hoofdvestiging in Ootmarsum. Hiermee zijn er een drietal (Weerselo, Denekamp en Tubbergen) dislocaties in gebruik naast de hoofdvestiging in Ootmarsum. De drie dislocaties worden door Noaberkracht gehuurd tegen een marktconforme huur. De bedrijfsvoering en centrale huisvesting van de buitendienst vindt volledig plaats vanuit de gemeentewerf Ootmarsum.
Met ingang van 2022 wordt de gemeentewerf in Ootmarsum niet langer om niet gebruikt door Noaberkracht maar zal Noaberkracht ook hier een marktconforme huur voor betalen welke conform de vaste verdeelsleutel, vastgelegd in het Verrekenmodel Tubbergen Dinkelland, in rekening wordt gebracht bij de beide gemeenten. Deze verrekening wordt in de loop van het jaar 2022 verwerkt in de begrotingen van de drie bedrijven en dus ook die van Dinkelland.
Van ambitie naar basis
Met ingang van het begrotingsjaar 2020 zijn twee inspanningen uit de actielijn 'Energieneutraal Dinkelland' overgedragen naar het programma Bestuur & middelen. Dat betekent dat zowel de financiële als inhoudelijke verantwoording plaatsvindt binnen dit programma. Het gaat om de volgende inspanningen die gezien de aard van de inspanningen en de positionering van de uitvoering hiervan, nu verantwoord worden onder het programma Bestuur & middelen:
|
Inspanning
|
Resultaat
|
Status
|
| Opstellen van een Duurzaam MOP gebouwen. |
Een duurzaam door de raad geaccordeerd MOP. |
Overdragen
|
| Inkoop duurzame energie voor onze gebouwen. |
Een leverancier voor duurzame levering van gas en elektra voor alle gemeentelijke gebouwen. |
Overdragen
|
