Jeugd
Jeugdhulp en onderwijs
Zowel landelijk, regionaal als lokaal wordt steeds meer verbinding gemaakt tussen jeugdhulp en het onderwijs. Regionaal heeft deze ontwikkeling geleid tot een besluit waarbij de gemeente Dinkelland participeert in een pilot om jeugdhulp collectief te arrangeren. Dit houdt in dat alle geboden jeugdhulp op de desbetreffende school bij elkaar komt en de zorgaanbieder een subsidie krijgt. De zorgaanbieder kan daarmee doen wat nodig is en snel daar hulp inzetten waar dat nodig is. Ook kinderen die geen indicatie hadden, kunnen en mogen hiervan profiteren. Tevens zijn er vaste aanspreekpunten waarmee getracht wordt minder gezichten in de school te brengen. De eerste bevindingen uit de pilot moeten nog komen.
Inkoop Jeugdhulp
Ook in 2023 speelt de inkoop Jeugdhulp 2025 een grote rol. Aan het eind van de eerste helft van 2023 is regionaal gestart met het opstellen van de bestekteksten. Inkoopstrategien zijn uitgewerkt, er worden marktconsultaties gehouden met zorgaanbieders en vandaaruit worden bestekken uitgewerkt. Evenals voor alle andere Twentse gemeenten, betekent dit tevens voortzetten van het leveren van een bijdrage aan de inkoop vanuit de gemeente Dinkelland.
Ombouw drie milieus voorzieningen
Vanuit de overheid zijn er SpUk gelden toegekend aan aanbieders van driemilieusvoorzieningen om een ombouw naar kleinschaligheid te kunnen realiseren. De ombouw naar kleinschalige groepen is een beweging die zowel landelijk als regionaal ondersteund wordt. Eén van de doelstellingen van de Hervormingsagenda is het verminderen van het aantal uithuisplaatsingen en het reduceren van residentiele jeugdhulp (open en gesloten) en het transformeren van grootschalige residentiele voorzieningen naar kleinschalige woonvormen. Na een gedegen kostprijsonderzoek zijn tarieven vastgesteld die passen bij deze kleinschalige woonvormen. Gemeente Tubbergen is, samen met de andere dertien Twentse gemeenten zijn daarmee akkoord gegaan en daarmee kunnen de aanbieders doorgaan met het uitvoeren van de plannen.
Financiele situatie jeugdhulpaanbieders
Zowel landelijk als regionaal worden jeugdhulpaanbieders geconfronteerd met een zeer kwetsbare liquiditeit, door verschillende oorzaken zoals na-ijl effecten van corona, hoge inhuurkosten, ziekteverzuim. Gemeenten en de Organisatie voor Zorg en Jeugdhulp in Twente (OZJT) hebben een publieke en wettelijke verantwoordelijkheid om de zorgcontinuiteit van essentiele zorg en jeugdhulp en een dekkend Twents zorglandschap de te waarborgen. Gemeente Dinkelland heeft daarom samen met de andere 13 gemeenten het ''kader liquiditeitssteun cruciale zorgaanbieders in de jeugdhulp'' vastgesteld. Dit kader geeft de leidraad voor het indienen van liquiditeitssteun door een gecontracteerde aanbieder welke vervolgens objectief en eenduidig kunnen worden beoordeeld.
Jeugd&Wmo
Aanpak huiselijk geweld & kindermishandeling en aanpak mensenhandel
De regiovisie Aanpak Huiselijk Geweld & Kindermishandeling is vastgesteld, evenals de aanpak Mensenhandel. Landelijk is het een verplichting om deze visies vast te stellen. Beide visies beschrijven een aanpak, met daarin ambities en activiteiten, voor de komende 4 jaar, genaamd de Twentse Aanpak.
Het Kwaliteit en Integriteitsinstrument Twente (KIT)
Naast de inkoop van Jeugd en Wmo is besloten om het barrièremiddel te optimaliseren. Regionaal en lokaal is het Kwaliteit en Integriteitsinstrument Twente (KIT) ontwikkeld en vastgesteld. Met dit instrument wordt de kwaliteit en integriteit van de zorgaanbieders tijdens de inkoop Jeugd en Wmo 2025 beoordeeld voorafgaand op de gunning. De beoordeling vindt plaats op basis van de door de zorgaanbieders aangeleverde informatie, de uitvoering van de Bibob toets en de risicoscan. KIT vervangt het barrière model dat tot nu toe door Twentse gemeenten werd gebruikt. Met KIT toetsen de gemeenten de aanbieders vooraf op kwaliteitseisen waarmee een juiste besteding van de zorggelden wordt bereikt. Tevens wordt KIT op alle segmenten van de inkoop Jeugd en Wmo (onderdelen begeleiding, dagbesteding en verblijf) integraal ingezet. Hiermee wordt voorkomen dat malafide aanbieders naar een ander segment, met een mindere controle, kunnen overstappen. Deze behoefte ligt ook bij de aanbieders zelf en zal niet afschrikken om in te schrijven, dat is gebleken uit de marktconsultatie Jeugdhulp. De toepassing van KIT zal in het voorjaar 2024 plaats vinden gedurende een periode van 8 weken. Hiervoor is tijdelijke extra ambtelijke capaciteit nodig, dit wordt opgenomen in de gemeentelijke begroting 2024.
Wmo
Algemeen
Wmo-aanbieders en vervoerders van het doelgroepenvervoer hebben nog steeds moeite om voldoende personeel te vinden en de continuïteit van hun dienstverlening te waarborgen. Dit speelt op alle vlakken binnen de Wmo.
Maatwerkvervoer
De aanbesteding van het doelgroepenvervoer (van en naar dagbesteding, jeugdhulplocaties, leerlingenvervoer en incidenteel vervoer (regiotaxi)) is inmiddels afgerond. Het structurele vervoer wordt door de huidige vervoerder voor minimaal 5 jaar door gereden. De huidige vervoerder blijft de regiotaxi nog voor één jaar rijden. De ontwikkelingen van de afgelopen jaren hebben in deze aanbesteding geleid tot hogere tarieven voor alle vormen van vervoer.
Huishoudelijke ondersteuning
De afgelopen periode heeft in het teken gestaan van reële kostprijsberekening en aanbesteden van de huishoudelijke ondersteuning. Inmiddels heeft de definitieve gunning van huishoudelijke ondersteuning plaats gevonden. De gegunde aanbieders gaan vanaf januari 2024 de huishoudelijke ondersteuning leveren. Binnenkort start de implementatiefase en een communicatie campagne.
Inkoop Wmo Begeleiding, Dagbesteding en Verblijf
De inkoop van de Wmo onderdelen begeleiding, dagbesteding en verblijf vanaf 1 januari 2025 is van start gegaan. Er is een regionale ambtelijke Projectgroep onder leiding van een projectleider. In de afgelopen periode heeft de marktconsultatie plaats gevonden, is gewerkt aan gezamenlijke inhoudelijke uitgangspunten en kaders en de nieuwe product omschrijvingen. Streven is om het eenvoudiger te maken met minder product niveaus. In het najaar zal bureau HHM het tarievenonderzoek uitvoeren.
Beschermd Wonen
Afgelopen periode is er een onderzoek uitgevoerd naar de wachtlijst voor Beschermd Wonen (regio centrumgemeente Enschede) en de prognose voor de komende jaren. Hieruit blijkt dat naast het huidige tekort aan plekken ook de vraag naar Beschermd Wonen de komende jaren zal toenemen en dat er sprake is van een onevenredige spreiding van het aanbod over de regio. Met name in de plattelandsgemeenten is er te weinig aanbod om aan de behoefte van de inwoners tegemoet te komen. De gezamenlijke aanpak van de gemeenten gaat zich de komende tijd richten op het onderzoeken wat er al beschikbaar is en wat daarnaast aanvullend nodig is.
Maatschappelijke Opvang
Het experiment bevorderen van de uitstroom bij de Maatschappelijke Opvang is geëvalueerd en laat goede resultaten zien. Er is een succesvolle spreiding gerealiseerd door alle betrokken Twentse woningcorporaties. Totaal zijn er 170 mensen uit de Maatschappelijke Opvang uitgestroomd, waarvan 50% naar Beschermd Wonen en 50% naar een eigen woning. Twee derde van de mensen stroomt binnen 6 maanden uit met een gemiddeld maatschappelijk rendement per casus van ca. € 50.000, gezonder leven, minder overlast en het hebben van (vrijwilligers)werk. Het experiment zal structureel voortgezet worden met nog een paar verbeterpunten.
Er is oog voor slachtofferschap en de aanpak van plegers en we blijven investeren in adequate hulp en ondersteuning.
Eigen bijdrage CAK per 2026
Om de houdbaarheid van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) te verbeteren, heeft het kabinet besloten om voor alle Wmo-voorzieningen waar nu het abonnementstarief voor geldt, een inkomensafhankelijke eigen bijdrage in te voeren. Op dit moment betaalt elke cliënt die van een of meer van deze voorzieningen gebruik maakt, € 19 per maand (het abonnementstarief), ongeacht het inkomen. Met de invoering van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage wordt de hoogte van de eigen bijdrage bij alle maatwerkvoorzieningen afhankelijk van het inkomen. Deze wijziging gaat per 1 januari 2026 in. Hoe de nieuwe, inkomensafhankelijke eigen bijdrage er precies uit komt te zien wordt in de komende periode verder uitgewerkt.
Participatie
Participatiewet
De afgelopen periode stond in het teken van de wetswijziging in het kader van breed offensief. Momenteel zijn we bezig met het aanpassen van de re-integratieverordening.
Daarnaast zitten we in het proces om de backoffice van de Participatiewet vanuit Oldenzaal terug te halen naar Noaberkracht. Vanaf 1 januari 2024 valt de backoffice van de Participatiewet niet meer onder Oldenzaal maar onder Noaberkracht.
Schulddienstverlening
Voor wat betreft Schulddienstverlening zijn we de afgelopen periode bezig geweest met het optimaliseren van de werkprocessen van onze schulddienstverleners. Denk hierbij op het hanteren van een vaste werkwijze en een goede aansluiting van het systeem op deze werkwijze.
Laaggeletterdheid
De eerste aftrap van het stuurgroep overleg rondom de lokale aanpak laaggeletterdheid is van start gegaan.
Publieke Gezondheid
Tekort aan forensisch artsen bij de GGD Twente
Sinds 2022 wordt er met vijf GGD’en, waaronder GGD Twente, binnen de politieregio Oost samengewerkt om de forensische dienstverlening uit te kunnen blijven voeren. De oorzaak hiervan ligt bij het tekort aan de forensisch artsen bij de GGD’en. Dit tekort is niet alleen in Overijssel en Gelderland van toepassing, maar ook in andere delen van het land. Door het tekort ontstaan risico’s zoals het tijdig uitvoeren van lijkschouw, het uitvoeren van euthanasie op het gewenste tijdstip en het uitvoeren van forensische onderzoeken bijvoorbeeld bij zedenzaken. Het is voorgekomen dat er 'code zwart' heeft plaatsgevonden, waarbij er geen enkele forensisch arts beschikbaar was. Op dit moment zijn de vijf GGD'en met elkaar in overleg op welke manier de samenwerking geïntensiveerd kan worden. Hierbij wordt onder andere gekeken naar het opstellen van een samenwerkingsovereenkomst waarin taakdifferentiatie een aandachtspunt is. Hiermee kunnen verpleegkundigen en artsen in opleiding ingezet worden waar mogelijk. In het najaar zal een voorstel voorgelegd worden aan het algemeen bestuur van SamenTwente. De verwachting is dat de kosten voor de forensische dienstverlening zullen toenemen.
Coronabestrijding
De beperkende corona-maatregelen zijn opgeheven. Sinds 18 maart 2023 worden er geen testen meer uitgevoerd door de GGD Twente. Ook het bron- en contactonderzoek en de adviserende taken zijn verder geminimaliseerd. Vaccinaties worden nog steeds gezet wanneer mensen hier behoefte aan hebben, maar er is geen nieuwe voorjaarscampagne rondom een herhaalprik gestart. De meerkostenregeling voor het uitvoeren van de corona gerelateerde taken loopt tot 1 juli 2023. Vanaf 1 juli 2023 zal de financiering waarschijnlijk via een specifieke uitkering verlopen.
Versterking infectieziektenbestrijding (IZB)
Er komen structurele middelen vanuit het rijk vrij voor de GGD'en om de infectieziektenbestrijding te versterken. Voor 2023 en 2024 gaat het om incidentele middelen die per 2025 structureel zullen worden. Door het inzetten van deze middelen wordt ingezet op het behouden van gekwalificeerde en ervaren medewerkers uit de corona afdeling, het versterken van (boven)regionale monitoring en surveillance door het samenbrengen van expertises en het uitvoeren van meer wetenschappelijk onderzoek zal dit leiden tot een grotere impact in de bestrijding van infectieziekten.
Politiemeldingen in relatie tot het Meldpunt Zorgwekkend Gedrag
Landelijk en ook in Twente wordt er al een tijd gesproken over het onderbrengen van meldingen ‘niet acuut’ bij het Meldpunt Zorgwekkende Gedrag Twente . In Twente is er onduidelijkheid over de hoeveelheid van deze meldingen door de politie en de impact hiervan op het uitvoeren van deze taak. GGD Twente heeft aangegeven dat op verzoek op basis van het aantal ingeschatte meldingen in andere regio’s deze taak ondergebracht kan worden in het Meldpunt Zorgwekkend Gedrag. Hierbij is aangegeven dat er een inregeltijd nodig is van 3 maanden om onder andere personeel te werven en te trainen. De dekking van de kosten moet geborgd zijn en dit vergt een besluit, vanwege uitbreiding van een taak en verhoging van de algemene bijdrage, van het Algemeen Bestuur. Tot op heden is er door de Twentse gemeenten geen formele opdracht verstrekt aan GGD Twente om dit voor te bereiden. Landelijk is in afstemming met de VNG besloten, dat de politie vanaf 15 mei jl . alle meldingen niet acuut doorzet naar het meldpunt zorgwekkend gedrag in de betreffende regio . Daar in Twente het meldpunt vooralsnog niet is toegerust deze meldingen te verwerken, worden de meldingen op dit moment direct doorgezet naar de procesregisseur in de betreffende gemeente. Op dit moment wordt er dekking gezocht via een subsidie vanuit ZonMw welke bedoeld is voor de inzet op Zorg, Veiligheid en Straf. Lokaal merken wij geen stijging in het aantal meldingen wat bij het netwerk binnenkomt. De lijntjes tussen de politie, de gemeente en onze wijk GGD'er zijn kort waardoor een melding vaak dezelfde dag nog opgepakt kan worden.
Milieu en gezondheid
De taken op het gebied van Milieu en Gezondheid worden via een samenwerkingsovereenkomst vanuit GGD IJsselland ook voor Twente uitgevoerd. Het team heeft een aantal langdurig zieken waar vervanging voor wordt gezocht. Op dit moment werkt het team vooral reactief. Hierdoor vervalt proactief werk als netwerken en investeren in kennis en onderzoek. Op de korte termijn heeft dit geen grote gevolgen, maar in de toekomst wellicht wel als gevolg van de verminderde zichtbaarheid van de regio op bepaalde landelijke en regionale dossiers en het mogelijke verlies in kennis en onderzoek.
Gezonde leefomgeving
Een goede gezondheid is de basis voor een goed leven. De inrichting van de leefomgeving speelt hierin een belangrijke rol. Een omgeving die uitnodigt tot gezond gedrag én die ons beschermt tegen negatieve invloeden, zoals luchtvervuiling, veiligheidsrisico's, geluids-en wateroverlast en toenemende hitte. GGD Twente geeft aan dat het aantal vragen en adviesverzoeken met aandacht voor een gezonde leefomgeving de laatste jaren is toegenomen. Mogelijk komt deze toename door de GGD voorbereidingen op de Omgevingswet (pilot 2021/2022) en het vervolg hierop. Nu de ingangsdatum van deze Omgevingswet definitief is bepaald op 1 januari 2024 en ook het landelijke ‘gezond en actief leven akkoord’ (GALA) gemeenten actief stimuleert aandacht te hebben voor de leefomgeving, ligt er een expliciete adviesopdracht voor de GGD. Vooral vanuit het ruimtelijke domein vanuit gemeenten ontvangt de GGD steeds vaker verzoeken om te adviseren over Toekomstvisies, Omgevingsvisies en ook plannen. Daarnaast onderstrepen de ketenpartners (Omgevingsdienst, Veiligheidsregio en Waterschappen) de meerwaarde van een gezondheidsadvies van de GGD. Om gezondheid blijvend op de kaart te zetten om te komen tot een gezonde fysieke leefomgeving is het nodig dat de GGD haar advieskracht op dit thema vergroot en voldoende capaciteit heeft om haar adviserende rol te kunnen vervullen.
Vluchtelingen en nieuwkomers
Vanuit de jeugdgezondheidszorg (JGZ) wordt er steeds meer ingezet op de instroom van kinderen die niet geboren zijn in Nederland. De instroom is nog steeds hoog, waarbij er naast vluchtelingen en Oekraïners ook onderzoek en zorg verleent wordt bij kinderen van arbeidsmigranten. Bij deze groep is er extra tijd en aandacht nodig om ervoor te zorgen dat ze door middel van de benodigde vaccinaties beschermd worden en de vaccinatiegraad op orde te houden. Hierbij is de hulp van tolken nodig en er is bij deze kinderen vaak sprake van medische en psychische klachten als gevolg van het op de vlucht te zijn geweest en andere medische zorg in het land van herkomst. Alleen voor de vluchtelingen en Oekraïners krijgt de GGD op dit moment extra middelen, niet voor de instroom van arbeidsmigranten. De verwachting is dat de instroom van arbeidsmigranten aan blijft houden door de vluchtelingenstromen en ook de vraag als gevolg van arbeidsmarktkrapte in Nederland.
Psychosociale problematiek in de verzuimbegeleiding
Door een toename in psychosociale problematiek is er een hogere inzet nodig van de JGZ professionals. Ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar is er een stijging in het aantal casussen psychosociaal welbevinden en de behandeltijd die nodig is per casus. De oorzaak is onbekend maar sluit aan op de stijgende lijn vanuit de gezondheidsmonitoren met name bij de jongeren van 12 tot 18 jaar. De JGZ voert verzuimbegeleiding uit op scholen. Ook bij verzuimbegeleiding zijn er meer casussen en werd er meer tijd besteed per casus dan in dezelfde periode vorig jaar. De oorzaak hiervan is ook onbekend maar het kan een gevolg zijn van het wennen aan school als gevolg van de corona periode.
Digitaal dossier voor de Jeugdgezondheidszorg
Afwachtend op de eerste resultaten van de evaluatie rondom het ontwikkelproces van het GGiD, wordt de aanbesteding gestart voor een nieuw digitaal dossier voor de JGZ. Naar verwachting zal de aanbesteding starten in het najaar van 2023. Financieel is het GGiD eind 2022 afgehandeld door het instellen van twee reserves bij SamenTwente. Een reserve van €150.000 voor onder andere kosten vanuit de evaluatie (ca. €50.000) en kosten vanuit de verdere (juridische) contractuele afwikkeling en een reserve voor de nieuwe aanbesteding van €500.000,-.
Beleidsnota Publieke Gezondheid en Specifieke Uitkering
Er wordt op dit moment gewerkt aan een nieuwe beleidsnota Publieke Gezondheid. Hierin wordt afstemming gezocht met de beleidsvelden Sport, Cultuur en Armoede in verband met de ambitie om op deze velden ook nieuwe beleidsvisies op te stellen. Ook worden de doelen zoals opgenomen in het Fit & Vitaal akkoord (Sport en preventie akkoord), opgesteld door gemeente samen met de samenleving op het gebied van gezondheid, sport en preventie, ook meegenomen.
Gezond en Actief Leven Akkoord en Regioplan Twente
Op gezondheidsvlak krijgen gemeenten vanuit het Gezond en Actief Leven Akkoord vanuit het rijk de opdracht om in te zetten op preventie. Hierbij wordt de focus gelegd op thema's zoals mentale gezondheid, overgewicht, leefstijl, alcohol/middelengebruik. Daarbij komen ook gedeeltelijk incidenteel en gedeeltelijk structurele middelen vanuit het rijk naar de gemeente toe, in ieder geval voor de periode van 2023-2026. Om de middelen te kunnen besteden moet er een integraal plan van aanpak opgesteld waarin uitgelegd wordt op welke manier de middelen besteed zullen worden, waarbij ook gestuurd wordt op de samenwerking tussen het medisch en sociaal domein.
Vanuit het Integraal Zorgakkoord komen daarnaast ook structurele middelen naar Twente toe om in te zetten op gezondheid en preventie. Deze middelen zullen via de Twentse Koers ingezet worden op de themalijnen: Jeugd, Ouderen, Mentale Gezondheid, Schulden en Armoede, en Gezondheidsbevordering en preventie. Om deze middelen goed te besteden wordt er een regioplan opgezet waarin acties beschreven worden per themalijn. In september is de raad uitgenodigd voor een bijeenkomst in Enschede rondom het regioplan.