Jeugd
Maatschappelijke ontwikkelingen
Er is een toename te zien in het aantal jongeren dat kampt met problemen op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling. Meer jongeren tot 18 jaar voelen zich mentaal niet goed, wat invloed heeft op hun dagelijkse functioneren. Ook de problematiek is complexer geworden. Landelijk is sprake van een dreigende energiecrisis. Meer huishoudens komen onder de armoedegrens en zullen het financieel moeilijk gaan krijgen. De gemeente heeft in toenemende mate een verantwoordelijkheid voor huisvesting van asielzoekers en statushouders. De maatschappij binnen onze gemeente zal een verandering doormaken door het samenkomen van verschillende culturen. Huisvesting van allerlei doelgroepen is een groeiend probleem. Zo ook voor de toenemende doelgroep; gescheiden ouders en/of jeugdigen die opvang nodig hebben.
Er is krapte op de arbeidsmarkt, op verschillende vlakken van hulp en begeleiding. Bij zorgaanbieders, maar ook in het onderwijs. Zij komen voor een grotere vraag te staan om meer kinderen (van statushouders) hulp, ondersteuning en/of onderwijs te bieden, terwijl er nu al te weinig krachten zijn en wachttijden oplopen. Specifiek voor een groot aantal boerenbedrijven binnen onze gemeente speelt de stikstofcrisis een grote rol, wat kan zorgen voor onzekerheid over het voortbestaan van hun bedrijf.
Deze ontwikkelingen vragen om veerkracht van onze inwoners. In feite zijn het potentiele stressfactoren. Wanneer de draaglast van deze factoren, de draagkracht van onze inwoners overstijgt zal dat een weerslag hebben op het opgroeien en de ontwikkeling van de jeugd. De verwachting is dat meer jeugdigen een vorm van jeugdhulp nodig zullen gaan hebben.
Regionale inkoop
Naast deze inhoudelijke ontwikkelingen speelt er een regionale inkoop voor, onder andere, de Jeugd. Maatregelhulp (jeugdbescherming en jeugdreclassering) staat zwaar onder druk. Hierin zullen we in 2023 geconfronteerd worden met toenemende kosten. Dat geldt ook voor de af,- en ombouw van Jeugdzorg+ en drie milieus voorzieningen (landelijk/regionaal).
Participatie en inburgering
Minimabeleid
Door de raad is unaniem de motie Dinkellandpas aangenomen. In 2022 wordt bekeken of deze in 2023 uitgewerkt gaat worden.
Inburgering
Er is een landelijke toename van het aantal vreemdelingen in ons land. Hiermee wordt ook onze lokale opgave voor de opvang van onder andere statushouders groter. Aandacht wordt dan ook gevraagd voor de uitdagingen die dit voor ons als lokale gemeente en regievoerder op het inburgeringstraject met zich mee zal brengen.
Participatiewet
In 2022 is de transformatie van de participatiewet verder vorm gegeven. Backoffice taken gelieerd aan de Participatiewet worden uitgevoerd door de gemeente Oldenzaal. De gesloten Dienstverleningsovereenkomst zal in 2023 worden herijkt.
Wmo
Maatschappelijke ontwikkelingen
Er is een toename van het aantal ouderen in onze gemeente. We zien dat het aantal Wmo maatwerkarrangementen toeneemt. Wmo-aanbieders hebben moeite om voldoende personeel te vinden en de continuïteit van hun dienstverlening te waarborgen. Dit speelt met name bij de huishoudelijke ondersteuning. Daarnaast zien we als gevolg van loonstijgingen bij alle aanbieders de tarieven ook stijgen.
Huisvesting van verschillende doelgroepen is een groeiend probleem. Zo ook voor de inwoner die belang heeft bij een aanpassing van een woning als wel een aangepaste woning nodig heeft. Ouderen blijven daarnaast steeds langer zelfstandig wonen.
Inkoop
De overeenkomsten voor maatwerkvervoer (incidenteel maatwerkvervoer, leerlingen vervoer en vervoer naar dagbesteding en jeugdhulplocaties) lopen af op 30 juni 2023. De overeenkomst voor het callcenter voor het incidenteel maatwerkvervoer (voorheen Regiotaxi) loopt ook af op 30 juni 2023 en kan nog 2 keer 1 jaar verlengd worden. Er wordt een nieuwe aanbesteding gehouden om nieuwe overeenkomsten voor het maatwerkvervoer en het call center te kunnen afsluiten. De omstandigheden in de wereldmarkt zijn mede door de oorlog in Oekraïne onzeker. Er is sprake van sterke inflatie waardoor onder andere de prijzen voor brandstoffen en grondstoffen sterk stijgen. Daarnaast hebben de vervoerders door de coronapandemie financieel zware jaren gehad. Deze ontwikkelingen zullen waarschijnlijk leiden tot een hogere tariefstelling. De komende periode wordt geprobeerd hiervan een inschatting te maken.
Op dit moment worden de voorbereidingen getroffen voor de inkoop van huishoudelijke ondersteuning (per 2024) en begeleiding en dagbesteding (per 2025). Dit vraagt lokale en regionale inzet.
Publieke Gezondheid
Verhoogde werkdruk bij de GGD vanuit het migratievraagstuk
De afdeling Jeugdgezondheidszorg (JGZ) van de GGD Twente (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) ondervindt een stijgende werkdruk op het gebied van uitvoeren van de wettelijke taken vanuit de Publieke Gezondheid aan de kinderen en jongeren onder de vluchtelingen. De GGD voert de gemeentelijke taak uit tot het volgen van groei en ontwikkeling van de kinderen en jongeren onder de vluchtelingen, en voert ook het Rijksvaccinatieprogramma uit en biedt vaccinaties aan waar de kinderen deze nog niet gehad hebben. Daarnaast moet bij alle asielzoekers en statushouders een screening uitgevoerd worden wanneer de asielzoekers en statushouders uit landen komen waar tuberculose (tbc) voorkomt. Mocht iemand besmet zijn met tbc, dan voert de GGD bron- en contact onderzoek uit. Door het migratievraagstuk wordt hierdoor steeds meer beroep gedaan op de uitvoering vanuit de GGD door verpleegkundigen en artsen terwijl hier al een lopend arbeidstekort van is.
Tekort aan forensisch artsen bij de GGD
Sinds 2022 wordt er met vijf GGD’en, waaronder GGD Twente, binnen de politieregio Oost samengewerkt om de forensische dienstverlening uit te kunnen blijven voeren. De oorzaak hiervan ligt bij het tekort aan de forensisch artsen bij de GGD’en. Hierdoor ontstaat risico’s zoals het tijdig uitvoeren van lijkschouw, het uitvoeren van euthanasie op het gewenste tijdstip en het uitvoeren van forensische onderzoeken bijvoorbeeld bij zedenzaken.
Toevoegen HPV vaccinatie in het Rijksvaccinatieprogramma
Sinds 1 januari 2022 is de HPV vaccinatie bij jongens en mannen opgenomen in het vaccinatieprogramma. De leeftijdsgroepen worden verdeeld over 2022 en 2023 en alle jongeren vanaf het jaar dat ze tien worden tot en met jongeren van 26 jaar worden uitgenodigd voor een kosteloze HPV vaccinatie. De uitvoering hiervan ligt bij de GGD Twente.
Gezondheidsmonitor: Kinderen, Jongeren, Jongvolwassenen, Volwassenen en Ouderen
Het ministerie van VWS heeft financiële middelen en een opdracht aan de GGD’en in Nederland meegegeven om monitoren uit te voeren onder alle leeftijdsgroepen van de bevolking. Hierdoor is de frequentie van de monitoren van eens per vier jaar naar eens per twee jaar verhoogd. In mei 2022 werden de resultaten van de kinderen en jongeren gezondheidsmonitor gepubliceerd die afgenomen is in het najaar van 2021. Hierin is onder andere meer uitvraag gedaan naar de effecten van de coronamaatregelen op de mentale gezondheid van onze kinderen en jongeren. In juni 2022 is de werving voor de gezondheidsmonitor Jongvolwassenen gestart en in september 2022 de werving voor de gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen. De resultaten zullen meegenomen worden in beleid en uitvoering.
Verhoogde inzet op antidiscriminatie
Om meer mogelijkheden te creëren in de aanpak van discriminatie is aan de raad en het college voorgelegd om een structurele en verhoogde financiële bijdrage richting de antidiscriminatievoorziening Vizier vast te leggen. Dit biedt mogelijkheden om in te zetten op preventie door onder andere het creëren van meer naamsbekendheid van het meldpunt discriminatieoost.nl en het geven van voorlichting.
Integraal Zorg Akkoord (2023-2026)
Het Integraal Zorg Akkoord (IZA) is vanuit het ministerie van VWS opgesteld om op landelijk niveau afspraken vast te leggen met betrekking tot de Nederlandse gezondheidszorg voor de komende 4 jaar. Bij het vastleggen van deze afspraken zijn alle partijen betrokken die actief zijn in de Nederlandse gezondheidszorg. Welke impact deze afspraken zullen hebben op de gezondheidszorg binnen Twente en onze gemeente is op dit moment nog niet duidelijk.