Tijdens de raadsvergadering van 12 juli 2022 is de perspectiefnota 2022-2026 besproken en behandeld. Tijdens deze raadsvergadering heeft de gemeenteraad in unanimiteit een (verzamel) motie aangenomen met daarin onderwerpen die de gemeenteraad graag meegenomen ziet bij het opstellen van de begroting 2023. We geven als volgt invulling aan de motie
Naar behoefte realiseren van alternatieve woonvormen
We herkennen de vraag naar passende woningen en huisvesting. Zoals bekend ligt de meest urgente woningbehoefte bij starters en senioren. Maar ons onderliggende doel is om de huidige onbalans tussen vraag en aanbod van passende woningen te beperken en op te heffen. We willen meer diversiteit in woningbouwmogelijkheden. Daarbij zien we ook een toename van de vraag naar flexibele woningbouw en opgaven op het gebied van de migratieketen. Als onderdeel van de actielijn “Voor iedereen een passende woning” (Programma Leefbare Kernen) zetten we in op een breed scala aan maatregelen:
- We zorgen in onze nieuwbouwplannen voor een stedenbouwkundige indeling waarbinnen verschillende kavelvormen (van klein naar groot) kunnen worden gerealiseerd;
- We zorgen in onze nieuwbouwplannen ook voor kavels waarop levensloopbestendige woningen kunnen worden gebouwd;
- Wij maken afspraken met onze woningbouwvereniging over de realisatie van flexwoningen. Eerst in de kernen Weerselo en Denekamp, maar met mogelijkheden om dit verder uit te breiden. Wij herkennen hierbij een doelgroepen van mensen die op korte termijn een woonvraag hebben, die ook betaalbaar is;
- Wij zijn op zoek naar financieringsvormen die wij als overheid kunnen aanbieden om een bijdrage te leveren aan een betere betaalbaarheid van woningen.
- Wij zijn gestart met een pilot naar “tiny houses”. De concrete behoefte wordt op dit moment geïnventariseerd;
- Met ons planologisch beleid geven wij kaders mee aan ontwikkelaars van particuliere plannen, waarbij wij sturen op de meest urgente doelgroepen (starter en senioren);
- Wij hanteren een meerjarenprogrammering over het geheel van woningen dat wij willen toevoegen aan de markt, waarbij wij de geprognosticeerde behoefte over 10 jaar zoveel mogelijk in de eerste 5 jaar willen ontwikkelen/faciliteren.
Het effect dat wordt beoogd met dit onderwerp van de verzamelmotie gaat hand in hand met de inspanningen die reeds worden uitgevoerd onder de genoemde actielijn. We vragen hiervoor nu geen aanvullende financiële middelen.
Inzetten van de sociale hypotheek voor maatschappelijke voorzieningen
In verschillende kernen zien we een opgave voor de duurzame instandhouding van maatschappelijke voorzieningen. Het gaat dan vooral om sociale/cultuurvoorzieningen, dorpshuizen en sportaccommodaties waarin ook de opgave van verduurzaming wordt betrokken. De discussie wordt in eerste instantie veelal gevoerd over de vastgoedopgave, terwijl het grootste rendement behaald kan worden uit het gesprek over het sociaal en maatschappelijke rendement en de component verduurzaming. Met andere woorden: hoe helpt de aanwezigheid van een dergelijke voorziening ons bij de maatschappelijke opgaven die wij in deze kern hebben? Als vervolgens geïnvesteerd moet worden in een pand is financiering een punt van zorg. De gemeente kan daarin een rol spelen waarbij de inzet van een sociale hypotheek één van de opties is. In essentie een subsidie die wordt afgelost met menskracht (inzet van vrijwilligers bij vooraf vast te stellen activiteiten). Het centrale doel is het vergroten van de leefbaarheid in betreffende kern.. In een bredere context wordt gewerkt aan het oprichten van een Leefbaarheidsfonds. We hechten veel waarde aan inwoners die initiatief nemen, (vrijwillige) inzet tonen en creativiteit laten zien. Het leefbaarheidsfonds heeft als doel om initiatieven uit onze kernen te steunen, juist met betrekking tot maatschappelijke opgaven op het gebied van gezondheid en welzijn en verduurzaming. De sociale hypotheek is als één van de instrumenten opgenomen in het Leefbaarheidsfonds. Deze inspanning is onderdeel van de actielijn “Iedereen doet mee” (Programma Iedereen gezond).
Het effect dat wordt beoogd met dit onderwerp van de verzamelmotie gaat hand in hand met de inspanningen die reeds worden uitgevoerd onder de genoemde actielijn. De financiële middelen die zijn gekoppeld aan het leefbaarheidsfonds zijn voor het jaar 2023 begroot op (incidenteel) €150.000. Het college geeft de raad in overweging dit budget te verruimen tot € 500.000.
Voorkomen van jonge aanwas in de criminaliteit, bijvoorbeeld door een regionaal preventieprogramma
In de actielijn “Iedereen veilig” (Programma Iedereen gezond) wordt gewerkt aan een thematische agendering van de belangrijkste onderwerpen op het gebied van veiligheid. Daaraan is een burgerpeiling voorafgegaan, die is gehouden onder de inwoners van Dinkelland. Uit die peiling kwam naar voren dat “criminele activiteiten (in het buitengebied)” werd gezien als één van de belangrijkste aandachtsvelden. De doelstelling die wij daarbij nastreven is om de voedingsbodem voor ondermijnende activiteiten in onze gemeente zo veel mogelijk te minimaliseren. Dit thema wordt verder uitgewerkt tot een concrete inspanningen en projecten, waarbij reeds draagvlak is voor uitlijning in NOT verband. Het voorkomen van jonge aanwas in de criminaliteit kan worden gezien als een specifiek aandachtspunt, als onderdeel van dit thema, met dien verstande dat een verdere uitwerking nog benodigd is. Het effect dat wordt beoogd met dit onderwerp van de verzamelmotie gaat hand in hand met de inspanningen die reeds worden uitgevoerd onder de genoemde actielijn. De reguliere financiële middelen die zijn gekoppeld aan de actielijn zijn (incidenteel) begroot op €25.000 (werkbudget integraal veiligheidsbeleid).
Meer inzetten op vroegsignalering van armoede, eenzaamheid en jeugdhulp, bijvoorbeeld door de inzet van de buurtsportcoaches
Een van onze ambities is om pro-actiever en zo vroeg mogelijk met onze partners en inwoners (preventief) te werken aan gezondheid. We zien daarbij vooral een opgave op het gebied van eenzaamheid, armoede en het faciliteren van een gezonde omgeving met betaalbare en bereikbare zorg voor onze jeugd. Een gezonde leefomgeving, eenzaamheid en armoede zijn daarom ook de thema’s waaraan we de komende periode gaan werken in actielijn 2 (gezond in je lijf en in je hoofd) en 3 (iedereen doet mee). Zowel voor armoede als voor eenzaamheid gaan we een strategische agenda opstellen om gericht acties te kunnen ondernemen om de eenzaamheid en de armoede te kunnen verminderen. Voorkomen is ook beter dan genezen, vandaar dat in actielijn 1 (de zorg voor onze inwoners is op orde) wordt ingezet op een gebiedsgerichte integrale aanpak van ondersteuning aan onze inwoners, om vroegsignalering dichtbij de inwoners mogelijk te maken. Bij deze herinrichting van het ondersteuningsnetwerk maakt o.a. de kernondersteuner en de inzet van de buurtsportcoach onderdeel van uit. Op basis daarvan kan bepaald worden hoe en waar o.a. de buurtsportcoach zich op richt. Het effect dat wordt beoogd met dit onderwerp van de verzamelmotie gaat hand in hand met de inspanningen die reeds worden uitgevoerd onder de genoemde actielijn. De benodigde financiële middelen zijn gekoppeld aan het programma Iedereen Gezond. We vragen hiervoor nu geen aanvullende financiële middelen. Als uit de herinrichting blijkt dat extra middelen nodig zijn komen we met een aanvullend voorstel naar de Raad.
Stimuleren van sportactiviteiten voor oud en jong, bijvoorbeeld door het (mede) realiseren van beweegtuinen
Een van onze ambities is dat alle inwoners zich bewust zijn van het belang van een gezonde leefstijl. Daarom stimuleren we sport en beweging op basis van maatwerk voor verschillende leeftijdsgroepen. Ook zetten we in op vitale voorzieningen en verenigingen, cultuurbeleving, persoonlijke ontwikkeling en een veilige en gezonde leefomgeving (actielijn 2 Gezond in je lijf en in je hoofd). Het eventueel realiseren van beweegtuinen maakt hiervan onderdeel uit als ook een betere benutting van al bestaande voorzieningen. Tevens is één van de inspanning in deze actielijn het project Elke Tukker Bewust Gezond. Dit project doet onderzoek naar hoe effectief de beweegtuin is in Denekamp en wat we hebben geleerd van deze beweegtuin voor eventuele volgende beweegtuinen. In actielijn 3 (iedereen doet mee) is daarnaast een van de inspanningen het opzetten van een leefbaarheidsfonds. Het leefbaarheidsfonds heeft als doel om initiatieven uit onze kernen te steunen, juist met betrekking tot maatschappelijke opgaven op het gebied van gezondheid en welzijn. De beweegtuin kan zo’n initiatief zijn indien het een sociaal maatschappelijke meerwaarde heeft op het gebied van gezondheid. Het effect dat wordt beoogd met dit onderwerp van de verzamelmotie gaat hand in hand met de inspanningen die reeds worden uitgevoerd onder de genoemde actielijnen. De financiële middelen die zijn gekoppeld aan het programma Iedereen Gezond zijn vooralsnog voldoende.
Toegankelijkheid van mensen met een beperking verbeteren
Een toegankelijke en inclusieve samenleving betekent dat iedereen zo zelfstandig en gelijkwaardig mogelijk meedoet aan de maatschappij. Elke inwoner moet de mogelijkheid hebben mee te doen en zich te ontwikkelen. We willen daarom vroeger zicht krijgen op gevallen van –verborgen- armoede en dreigende armoede, eenzaamheid, uitsluiting en isolatie. Een van de inspanningen die we gaan doen in actielijn 3 (iedereen doet mee) is het opstellen van een inclusie agenda. Met deze agenda brengen we in beeld wat er allemaal al gebeurt, wat in gang is gezet in de afgelopen jaren, maar ook waar nog grote uitdagingen voor ons liggen en wat vraagt om actie. De motie gaat hier onderdeel van uitmaken waarin ook inzichtelijk wordt gemaakt hoe toegankelijk de gemeente Dinkelland nu is en waar de verbeterpunten liggen. Het effect dat wordt beoogd met dit onderwerp van de verzamelmotie gaat hand in hand met de inspanningen die reeds worden uitgevoerd onder de genoemde actielijnen. De financiële middelen die zijn gekoppeld aan het programma Iedereen Gezond zijn vooralsnog voldoende.
Versneld verduurzamen van (sociale huur)woningen, bijvoorbeeld door een revolverend fonds voor particulieren
De inspanning genoemd in de motie is opgenomen in actielijn 1 van het programma Leefomgeving van de Toekomst: Verduurzamen – op weg naar energieneutraal en aardgasvrij wonen & werken. In aansluiting op het reeds bestaande duurzaamheidsfonds voor bedrijven en maatschappelijk vastgoed heeft het college op 11 okt 2022 besloten de mogelijkheden voor een revolverend fonds of een subsidieregeling voor particulieren te onderzoeken. Daarbij worden de reeds bestaande mogelijkheden voor fondsen en leningen voor particulieren betrokken. Het college heeft voorgesteld om vanuit de bestaande middelen voor het duurzaamheidsfonds bedrijven € 700.000 euro te reserveren voor een duurzaamheidsfonds voor particulieren.
Plan van aanpak en financiële onderbouwing voor de verduurzaming van schoolgebouwen
De inspanning genoemd in de motie is opgenomen in actielijn 1 van het programma Leefomgeving van de Toekomst: Verduurzamen – op weg naar energieneutraal en aardgasvrij wonen & werken. Het project verduurzamen schoolgebouwen is reeds gestart in samenhang met de actualisatie van het Integraal HuisvestingsPlan (IHP) schoolgebouwen. Deze actualisatie zou feitelijk pas in 2028 hoeven plaats te vinden maar de actualisatie is naar voren gehaald, zodat een integraal plan ontstaat. In de actualisatie van het IHP wordt een paragraaf duurzaamheid opgenomen inclusief de financiële consequenties per school. Voor de input van deze paragraaf wordt mede gebruik gemaakt van het ontzorgingsprogramma van de provincie Overijssel. De financiële consequenties worden via de afzonderlijke paragraaf uit het IHP in beeld gebracht en via separaat raadsbesluit aan raad voorgelegd.
Haalbaarheidsonderzoek naar de realisatie van energieopslag, zoals buurtaccu’s of andere mogelijke vormen (bijvoorbeeld opwekken van waterstof)
De inspanning genoemd in de motie wordt meegenomen in actielijn 2 van het programma Leefomgeving van de Toekomst: Opwek – Duurzame Energievoorziening (Opslag van Energie). In de verduurzaming van onze energiebehoefte zijn de huidige technieken afhankelijk van niet continue aanwezige hernieuwbare energiebronnen. Energieopslag kan een middel zijn om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen. De gemeente wil initiatieven voor energieopslag met een maatschappelijk nut stimuleren en de nodige ondersteuning bieden om de haalbaarheid van dergelijke initiatieven te onderzoeken (bijvoorbeeld door middel van Groene Cheques). De benodigde middelen vormen onderdeel van de bestaande programmagelden Leefomgeving van de Toekomst.
Mogelijkheden van subsidies voor klimaatadaptieve maatregelen voor particulieren verkennen, waar mogelijk in samenwerking met het waterschap
Daar waar subsidiemogelijkheden zich aandienen bij waterschap, provincie of rijksoverheid zullen we onze inwoners hierop attenderen. Klimaatadaptatie voor particulieren is nog geen onderdeel van het programma Leefomgeving van de Toekomst en heeft ook geen plek binnen het uitvoeringsprogramma wateroverlast en kwaliteitsplan openbaar groen (KOG). Het thema klimaatadaptatie en de uitvoering daarvan wordt breed betrokken in de klimaatvisie, inclusief subsidiemogelijkheden. We vragen hiervoor nu geen aanvullende financiële middelen.
Gebruik maken van subsidies ten behoeve van de waterstof HUB
De inspanning genoemd in de motie wordt meegenomen in actielijn 2 van het programma Leefomgeving van de Toekomst: Opwek – Duurzame Energievoorziening. De gemeente Dinkelland neemt via de RES deel aan de waterstof HUB. Van daaruit wordt ingezet op het zoveel mogelijk gebruik maken van subsidies. We vragen hiervoor nu geen aanvullende financiële middelen.
Realiseren van openbare watertappunten in de kernen
Vanuit duurzaamheid is het realiseren van watertappunten in de kernen een voorziening die helpt bij bewustwording. Waterdrinkers kunnen een eigen flesje vullen met drinkwater en hiermee worden mogelijk minder wergwerpflesjes gebruikt en wie weet, vanuit gezondheidsaspecten, minder frisdrank gedronken. De gemeente kan deze service voor inwoners/ toeristen/ kinderen/ sporters faciliteren en dit kan positief bijdragen aan het imago. Het realiseren van watertappunten is niet opgenomen in de begroting. Grofweg kost een watertappunt aanleggen ongeveer € 5.500. Voor beheer, onderhoud, verbruik, vastrecht etc. is per jaar ongeveer € 1.000 per tappunt nodig. We onderzoeken of, hoeveel en waar e.d. watertappunten in onze gemeente zijn te plaatsen en komen met een voorstel inclusief financiële dekking bij uw raad terug, Daarbij zetten we erop in om eerst te starten met de grotere kernen.
Actieplan voor het bestrijden van invasieve exoten
Het Uitvoeringsplan Plaagbestrijding (vastgesteld in 2020) geeft richting in het bestrijden van de Eikenprocessierups (fauna), de Japanse duizendknoop, Bereklauw, Amerikaanse vogelkers en Reuzenbalsemien. In de begroting is alleen geld beschikbaar voor de eikenprocessierupsbestrijding (€35.000). De plantaardige exotenbestrijding is minimaal begroot (120 uur eigen dienst) en dit is niet voldoende voor het structureel aanpakken en voorkomen van verspreiding van exoten. Een plan van aanpak voor structurele bestrijding van plantaardige exoten verdient extra uitwerking en extra middelen. Voor bestrijding van de eikenprocessie-rups is € 35.000 per jaar in onze reguliere begroting opgenomen. Voor de plantaardige exotenbestrijding is minimaal een bedrag van € 30.000 per jaar nodig. Mogelijk zijn er subsidies vanuit de provincie beschikbaar. Na nader onderzoek en verdieping bieden wij uw raad hierover een voorstel aan.
Waar nodig het verbeteren van de verkeersveiligheid rondom basisscholen en schoolfietsroutes, met name in het buitengebied
Voor aanvullende initiatieven op het gebied van ontsluiting en inrichting van openbare wegen, paden en verblijfsgebied nodigen we onze inwoners uit om met voorstellen te komen. Binnen de kaders van verkeersveiligheid, inrichting en uniformiteit ondersteunen wij deze plannen. De uitwerking en invulling vindt uiteraard plaats op basis van signalen en initiatieven van inwoners. Het beschikbare budget stelt ons in staat om op zaken flexibel in te spelen en kunnen met relatief eenvoudige aanpassingen snelle oplossingen worden gerealiseerd. Voor inwoners heeft dit direct effect. Er is hiervoor budget opgenomen in collegeakkoord en de begroting. Het betreft zogenoemde ambitiegelden (faciliteren samenlevingsinitiatieven openbare ruimte) bestaande uit een bedrag van € 100.000 te verdelen over 4 jaar. We vragen hiervoor nu geen aanvullende financiële middelen.
Stimuleren van innovatie in de agrarische sector
Wij zetten blijvend in op het stimuleren van innovatie in de agrarische sector. Dat doen we via onze inzet binnen het programma Buitengebied in Balans, actielijn: naar een toekomstbestendige agrarische sector. Als gemeente bedienen we de knoppen en blijven we inzetten op het agrarisch consulentschap, de rol van de ervencoach en onze betrokkenheid bij Mineral Valley Twente en LEADER. We ontwikkelen een gemeentelijke visie op toekomstige economische dragers voor ons buitengebied. De middelen die nodig zijn voor de feitelijke transitie worden door de Overheid (NPLG) aan de Provincie (PPLG) beschikbaar gesteld. De gebiedsgerichte aanpak die hieruit voortvloeit, waarvan de Provincie de trekker is, kent een zestal deelgebieden waarvan Noord Oost Twente er één is. Om die reden heeft het college een bestuurlijk en ambtelijk overleg NO Twente ingericht om de krachten te bundelen. De financiële middelen die zijn gekoppeld aan het programma Buitengebied in Balans zijn vooralsnog voldoende.