Programma Iedereen Gezond

Inleiding Iedereen Gezond

Gezond zijn is veel meer dan niet ziek zijn. Gezondheid gaat over sociale, mentale, financiële (of economische) en fysieke gezondheid. Het doel is dat onze inwoners in 2026:

Minimaal even gezond en gelukkig zijn (fysiek, mentaal, sociaal en economisch)
En het gevoel van veiligheid behouden
ten opzichte van 2021

Wij ontwikkelen een actuele en vernieuwende visie op het sociaal domein. De beschikbare financiële middelen in het gemeentelijke sociale domein worden efficiënt en effectief ingezet, waarbij we prioriteiten stellen, keuzes maken en op zoek gaan naar slimme combinaties. We vertalen onze ambities naar vier actielijnen;

De zorg voor onze inwoners is op orde
Gezond in je lijf en in je hoofd
Iedereen doet mee
Iedereen is veilig

In dit programma maken we ook de afweging hoe om te gaan met de unaniem aangenomen verzamelmotie met betrekking tot het onderwerp:

Meer inzetten op vroegsignalering van armoede, eenzaamheid en jeugdhulp, bijvoorbeeld door de inzet van de buurtsportcoaches
Stimuleren van sportactiviteiten voor oud en jong, bijvoorbeeld door het (mede) realiseren van beweegtuinen
Toegankelijkheid van mensen met een beperking verbeteren
Voorkomen van jonge aanwas in de criminaliteit, bijvoorbeeld door een regionaal preventieprogramma;

Actuele ontwikkelingen

De zorgkosten stijgen, mede als gevolg van een complexere en meer zichtbare zorgvraag. Voor de gezondheid van onze inwoners en om de zorg betaalbaar en bereikbaar te houden voor diegene die het echt nodig hebben, zien we een toenemend belang van de inzet op preventie en het versterken van de sociale basis. Landelijk zien we dit onder andere terug in:

De hervormingsagenda Jeugd
Gezond en actief leven akkoord en de bijbehorende brede SPUK
Het integraal zorgakkoord
Nationaal preventie en sportakkoord.

In het hoofdlijnenakkoord geven de vier partijen aan dat preventie meer centraal komt te staan om daarmee de zorg voor de toekomst ook toegankelijk te houden. Aandacht voor sport en bewegen, het verkleinen van gezondheidsverschillen en het beheersen van de zorgvraag zijn daarbij belangrijk. Daarnaast laat het hoofdlijnenakkoord zien dat vooral ingezet wordt op de curatieve, langdurige zorg. Er is geen aandacht voor gezond opvoeden en opgroeien in een gezonde leefomgeving en het belang van het versterken van de sociale basis. Dit terwijl dat cruciaal is om het beroep op toekomstige curatieve en langdurige zorg te beheersen. De hervormingsagenda jeugd gaat door, die laat wel een beweging zien naar het versterken van de sociale basis om zwaardere vormen van jeugdzorg te voorkomen.

Op regionaal niveau zien we in het onlangs vastgestelde regiobeeld een aantal ontwikkelingen:

Sterk vergrijzende regio
Cijfer voor overgewicht en overmatig alcoholgebruik liggen ruim boven landelijk gemiddelde. De verwachting is dat het percentage met overgewicht sterk toeneemt.
Het tekort aan personeel in de zorg en welzijn neemt toe
Percentage dat moeite heeft met rondkomen blijft stijgen
Mentale gezondheid staat onder druk, met name bij jong volwassenen.

In het regioplan Twente, mede opgesteld door Twentse Koers, wordt ingespeeld op deze ontwikkelingen en zien we ook een beweging naar het inzetten op preventie en het versterken van de sociale basis.

In opvolging op deze ontwikkelingen wordt ook lokaal binnen het programma gezondheid volop ingezet op preventie en het versterken van de sociale basis onder andere middels de reeds lopende zaken als dorpsondersteuners, de uitvoeringsagenda's gezondheid, sport en armoede, de quickwins voor het versterken preventie jeugd etc. In 2025 wordt daar het project versterken voorliggende voorzieningen Wmo, project eenzaamheid, project mentale gezondheid en Kanrijke Start aan toegevoegd.

Wat lokaal opvalt is dat de kracht van de samenleving groot is, inwoners en organisatie willen helpen en steken de handen uit de mouwen om een bijdrage te leveren aan het versterken van de sociale basis. Dit kunnen ze niet alleen. Subsidies zijn nodig om de sociale basis en daarmee voorzieningen zoals het creëren van ontmoeting mogelijk te maken. Vanuit het leefbaarheidsfonds worden veelbelovende initiatieven ontplooit, maar deze kunnen door gebrek aan structurele middelen niet worden verankerd. Om succesvolle initiatieven die bijdragen aan nieuwe/vervangende vormen van zorg en ondersteuning in de kernen te kunnen continueren zijn extra middelen nodig. Het gaat daarbij om initiatieven om de zorg menselijker, efficiënter, effectiever en dichtbij te organiseren.

Een ander aandachtspunt is het thema overgewicht. Een thema dat landelijk en regionaal al volop de aandacht heeft en de komende jaren naar verwachting steeds meer aandacht krijgt door de stijgende percentages van zowel kinderen als volwassenen met overgewicht. Voor de kinderen is het doel de jeugd op te laten groeien in een kansrijke omgeving. Zowel de aanpak bij de JOGG (Jongeren op Gezond Gewicht) als de OKO (Opgroeien in de Kansrijke Omgeving) zijn hier op gericht. Om met beperkte inzet maximale opbrengst te genereren en om aan te sluiten bij de plekken waar de energie zit in de samenleving, is ervoor gekozen om in de ene gemeente te starten met OKO (Tubbergen) en in de andere met JOGG (Dinkelland). Dinkelland is gestart met de JOGG. Ook het onderwijs omarmt deze aanpak. Voor een structurele borging van deze aanpak zijn structurele middelen nodig.

Tot slot is in 2024 de kadernota armoede en schulden vastgesteld. Eén van de aandachtspunten is het gebruik van de minimaregelingen. Om het gebruik van de minimaregelingen te verhogen en toegankelijker te maken, willen we onderzoeken of de Dinkellandpas een passend middel is binnen de gemeente Dinkelland. De Dinkellandpas is een pas waar diverse minimaregelingen opgezet kunnen worden. Inwoners die beschikken over deze pas, kunnen bij aangesloten winkels met de Dinkellandpas betalen. Het inzetten van de Dinkellandpas stimuleert het gebruik van de minimaregelingen waardoor sociale uitsluiting verminderd wordt. Voor het onderzoek zijn incidentele middelen nodig van 30.000 euro, de implementatie wordt naar geschat op 50.000 euro. De structurele kosten zijn nog niet bekend.

Actielijn 1 De zorg voor onze inwoners is op orde

Actielijn 1

Onze ambitie is om pro-actiever en zo vroeg mogelijk met onze partners en inwoners (preventief) te werken aan gezondheid. Wij willen korte lijnen tussen de gemeente, zorgaanbieders en zorgontvangers. Met als doel: zorg menselijker, efficiënter, effectiever en dichtbij. Onze inzet richten we op het organiseren en verbeteren van de korte lijnen door middel van een gebiedsgerichte integrale aanpak van de zorg. We werken actief samen met alle partners in het zorgdomein. Bij deze ambitie past onze financiële inzet op de (areaal-)ontwikkelingen, de POH jeugd-GGZ en de coördinator externe verwijzer.

Ons doel

We spannen ons in om de zorg en ondersteuning beter in te richten vanuit het perspectief van inwoner(s), dichtbij en met de menselijke maat als uitgangspunt.

Hoe leveren we een bijdrage aan het op orde komen van de zorg voor onze inwoners?

Algemene voorzieningen dichtbij, gebiedsgericht en integraal. We organiseren de algemene voorzieningen dichtbij, gebiedsgericht en integraal. We nemen daarbij de werkwijze van de dorpsondersteuner in Saasveld als basis. Daarbij positioneren we de kernondersteuner als spil in de kernen op basis van de behoefte in de kernen, met korte lijnen naar Schakel.
Preventief. We werken preventief en zo vroeg mogelijk in meer samenwerking met onze partners en inwoners aan de zorg en ondersteuning voor onze inwoners.
Samenlevingsgericht. We werken samenlevingsgericht. We benutten onze ogen en oren in de wijk beter door pro-actief in gesprek te gaan met onze uitvoerende partners en inwoners. We delen in deze gesprekken trends en ontwikkelingen, zijn alert op de samenhang der dingen en toetsen deze aan ons beleid.
Mantelzorgers. We verbeteren de aandacht en regelingen voor mantelzorgers.

Actielijn 2 Gezond in je lijf en in je hoofd

Actielijn 2

Wij zien een forse opgave als het gaat om overgewicht en alcoholgebruik. Wij willen dat alle inwoners zich bewust zijn van het belang van een gezonde leefstijl. Daarom stimuleren we sport en beweging op basis van maatwerk voor verschillende leeftijdsgroepen. Ook zetten we in op vitale voorzieningen en verenigingen, cultuurbeleving, persoonlijke ontwikkeling en een veilige en gezonde leefomgeving.

Ons doel

We leveren, in samenwerking met onze inwoners en partners, een bijdrage aan het bevorderen van een gezondere leefstijl en gezondere leefomgeving voor onze inwoners in 2026 . Onze speciale aandacht gaat uit naar kwetsbare groepen, waarbij de accenten liggen op terugdringen van overgewicht, overmatig alcoholgebruik en mentale gezondheid.

Hoe leveren wij een bijdrage aan Gezond in je lijf en in je hoofd?

Van inzicht naar strategische sport en cultuuragenda. We hebben zicht op de meest kwetsbare doelgroepen, trends en ontwikkelingen. Deze vormen de basis voor de strategische agenda voor sport en cultuur.
Bevorderen van gezonde leefstijl en omgeving. We gaan aan de slag met het bevorderen van de gezonde leefstijl en gezonde leefomgeving. Het accent ligt op sport, cultuur, jongeren en overgewicht en overmatig alcoholgebruik. We brengen het aanbod voor deze doelgroepen in beeld. Daarna ontwikkelen we samen met de betrokken partners en naar behoefte van de samenleving meer/ betere (collectieve) voorzieningen, ondersteuning en/of interventies.
Efficienter en effectiever gebruik van voorzieningen. We zetten in op vitale verenigingen, efficiënter en effectiever gebruik van bestaande voorzieningen en toegankelijke en betaalbare voorzieningen op het gebied van sport en cultuur.

Actielijn 3 Iedereen doet mee

Actielijn 3

Een toegankelijke en inclusieve samenleving betekent dat iedereen zo zelfstandig en gelijkwaardig mogelijk meedoet aan de maatschappij. Elke inwoner moet de mogelijkheid hebben mee te doen en zich te ontwikkelen. We zien daarbij vooral een opgave op het gebied van eenzaamheid en armoede. Wij willen vroeger zicht krijgen op gevallen van –verborgen- armoede en dreigende armoede, eenzaamheid, uitsluiting en isolatie. Dit door preventief te werken en proactief onze rol te pakken. Ook zetten we in op een betere benutting van bestaande mogelijkheden en faciliteiten voor jongeren en senioren voor ontmoeting en deelname aan activiteiten. We zorgen ervoor dat het voor onze inwoners gemakkelijker wordt om de weg te vinden naar diensten en algemene voorzieningen.

Ons doel

We spannen ons in voor een inclusieve samenleving waarin iedereen zo zelfstandig en gelijkwaardig mee kan en mag doen aan de maatschappij. Onze speciale aandacht gaat uit naar kwetsbare groepen, waarbij de accenten liggen op inwoners in armoede en eenzaamheid.

Hoe leveren wij een bijdrage aan het uitgangspunt iedereen doet mee?

Van inzicht naar een strategische inclusie agenda. We hebben zicht op verschillende vormen van armoede en eenzaamheid per kern of doelgroep. We hebben hierbij aandacht voor de identiteit en cultuur van de betreffende kern. Op basis hiervan stellen we een inclusieve agenda op, met accenten op eenzaamheid en armoede.
Ondersteunen van initiatieven. We ondersteunen initiatieven die bijdragen aan een inclusievere samenleving
Preventief en proactief. We gaan samenlevingsgericht, pro-actief in gesprek met organisaties en inwoners over bestaande activiteiten en voorzieningen, over trends en ontwikkelingen binnen het sociale domein. We stimuleren hen waar mogelijk initiatief te nemen om het aanbod af te stemmen op nieuwe (kwetsbare) doelgroepen, waarbij bestaande faciliteiten beter worden benut, toegankelijk zijn en waar nodig nieuwe activiteiten en voorzieningen worden toegevoegd.

Actielijn 4 Iedereen is veilig

Actielijn 4

Dinkelland is al jarenlang een van de veiligste gemeentes van ons land. Dit willen we graag zo houden. Bij veiligheid spelen diverse vraagstukken: woonoverlast, (jeugd-)criminaliteit, verkeersveiligheid, huiselijk geweld en ondermijnende criminaliteit. Dit complexe terrein kent dus veel vraagstukken, partijen en instrumenten en dus ook vele verbindingen met ander gemeentelijk en regionaal beleid. We brengen focus aan op en geven de speerpunten van ons beleid vorm. We luisteren daarbij naar signalen uit de samenleving. We willen dat al onze inwoners veilig kunnen wonen, leven en werken.

Ons doel

Wij willen één van de veiligste gemeenten van Nederland blijven. Wij hebben vertrouwen in onze huidige aanpak en in de cultuur die onze inwoners in zich dragen. Wij willen de komende periode de nadruk leggen op een viertal overstijgende thema’s, gebaseerd op de laatste burgerpeiling veiligheid (2021).

In 2026 kijken we terug op:

Een meer integrale aanpak van veiligheidsvraagstukken
Een strategisch meerjarenperspectief op het thema veiligheid
Uitlijning van onze lokale inspanningen met regionale inspanningen

Hoe leveren we een bijdrage aan Iedereen is veilig

We willen als gemeente als volgt werken aan een het perspectief op veiligheid:

Strategische agenda: wij sturen op strategisch niveau. De uitkomsten van de burgerpeiling Veiligheid zijn leidend bij het vormen van onze strategische agenda. Wij zijn koersvast in het volgen van deze agenda en gebruiken onze koers om ook deze vraagstukken op andere overlegtafels te agenderen (veiligheidspartners).
Rollen en bevoegdheden. wij geven inzicht in waar verantwoordelijkheden liggen. Welke bevoegdheden heeft de raad? Welke besluiten neemt de burgemeester? Wat is de verhouding tussen gemeentelijke taken, regionale taken en overstijgende verantwoordelijkheden (politie).

Financiën Iedereen Gezond

Financiën

Werkbudget Iedereen Gezond

In de begroting 2023 is, voor de gehele coalitieperiode, een bedrag van €200.000 beschikbaar gesteld en gestort in de “Reserve College akkoord 2022–2026”. Het budget interventieplan is hieraan toegevoegd waardoor het totaalbudget uitkomt op €250.000.

We stellen voor in de jaarschijf 2025 €160.000 te putten uit de “Reserve College akkoord 2022–2026”.

Projectgeld kernondersteuner

In de begroting 2023 is, voor de gehele coalitieperiode, een bedrag van €50.000 beschikbaar gesteld en gestort in de “Reserve College akkoord 2022–2026”.

We stellen voor in de jaarschijf 2025 €12.500 te putten uit de “Reserve College akkoord 2022–2026”.

Leefbaarheidsfonds

In de begroting 2023 is, voor de gehele coalitieperiode, een bedrag van €150.000 beschikbaar gesteld en gestort in de “Reserve College akkoord 2022–2026”. Naar aanleiding van een amendement is dit budget opgehoogd met €350.000 tot €500.000.

We stellen voor in de jaarschijf 2025 €100.000 te putten uit de “Reserve College akkoord 2022–2026”.