Ambitie Duurzaam Dinkelland

Inleiding Ambitie Duurzaam Dinkelland

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

Gemeente Dinkelland haakt aan bij de landelijke doelstelling dat in 2050 de energievoorziening volledig duurzaam moet zijn. Een ambitieuze doelstelling waarvoor de komende jaren de nodige inspanningen moeten worden geleverd. Hier willen we samen met inwoners, organisaties en andere gemeenten invulling aan geven.

 

Het thema duurzaamheid is een dynamisch beleidsterrein dat volop in ontwikkeling is en aan verandering onderhevig. We constateren dat er de afgelopen jaren de nodige inspanningen zijn geleverd. Zo is een aantal inspanningen uit de ambitiebegroting reeds uitgevoerd die inmiddels geborgd zijn in de lijn (actielijn afval). We zien tegelijkertijd ook dat er voor de komende jaren extra taken en uitdagingen op ons afgekomen zijn. Denk onder meer aan de Regionale Energie Strategie, de warmtevisie en het opstellen van wijkuitvoeringsplannen. We concluderen daarmee dat de actielijnen zoals oorspronkelijk ingezet in de begroting 2019 niet meer volledig en actueel zijn waardoor bijstelling van de actielijnen wordt voorgesteld. Daarbij is rekening gehouden met de huidige trends en ontwikkelingen en de uitkomsten van de mid-term review.

 

Mid-term review: meer inzet op communicatie en bewustwording

Uit cijfers blijkt dat het thema duurzaamheid nog niet sterk leeft onder de bevolking. Zij hechten eerder prioriteit aan thema’s die concreet spelen in de directe woon- en leefomgeving. Het thema duurzaamheid staat waarschijnlijk nog te ver van onze inwoners af, terwijl het uiteindelijk onze inwoners in de toekomst zeker zal raken. Wij zien het dan ook als onze taak om de komende jaren nog sterker in te zetten op bewustwording en communicatie. Hierbij richten we ons op de noodzaak en effecten van de grootschalige energietransitie, maar vooral ook op het stimuleren van kleinere initiatieven van onderop, met aandacht voor de mogelijkheden voor energieopwekking én energiebesparing.

 

Programma Duurzaamheid in relatie tot corona

Voor de lange termijn zijn vooralsnog geen directe inhoudelijke consequenties te benoemen vanwege corona. Wel bestaat het risico dat duurzaamheidsinitiatieven en – projecten in prioriteit achterop raken omdat andere prioriteiten worden gesteld, meer gericht op de kortere termijn (lokaal, regionaal, maar ook vanuit de kernen zelf). Ook in dit perspectief is inzet op communicatie en bewustwording van belang.

 

Uitvoeringslasten van het Klimaatakkoord: wat moeten we nog meer verwachten?

Met de instemming van het Klimaatakkoord hebben gemeenten een duidelijk signaal afgegeven dat uitwerking van drie randvoorwaarden noodzakelijk is: haalbaar-/betaalbaarheid voor de samenleving, de juiste bevoegdheden en een tegemoetkoming in de uitvoeringslasten. Om invulling te geven aan deze laatste voorwaarde, is afgesproken dat er een onderzoek komt naar de uitvoeringslasten van het Klimaatakkoord. Het onderzoek loopt en heeft voorlopig geleid tot een overzicht van taken en bijbehorende uitvoeringslasten voor gemeenten, provincies en waterschappen. Eind 2020 is een advies opgeleverd over de hoogte van de uitvoeringslasten en de wijze waarop deze zouden kunnen worden bekostigd. In 2021 volgde een gesprek tussen rijk en decentrale overheden over de resultaten en duiding van dit advies. De uitkomsten zullen worden meegenomen en waar nodig leiden tot bijsturing van het programma.

 

Actielijnen 2021-2022
Voor de komende periode 2021-2022 richten we ons voor de ambitie Duurzaamheid op de volgende actielijnen:

 

ACTIELIJN 1: ENERGIE: WIND EN ZON

Deze actielijn richt zich op de doelstelling dat in 2050 100% van de energie duurzaam is opgewekt. Zoals vastgelegd in de concept RES wil de gemeente in NOT-verband in 2030 335 GWh elektriciteit duurzaam opwekken (14% van huidig totaal energieverbruik, incl. gas). Hierbij bundelen we de krachten in Noordoost Twente en Twente. Belangrijkste opgaven in deze actielijn vormen het invulling en uitwerking geven aan de Regionale Energie Strategie en het versterken van de communicatie en participatie bij de energietransitie waarbij als uitgangspunt geldt: lusten en lasten lokaal.

ACTIELIJN 2: ENERGIE: WARMTE

Deze actielijn is gericht op de doelstelling dat in 2050 alle huishoudens en bedrijven in de gemeente Dinkelland van het aardgas af zijn. Hiervoor is een warmtevisie opgesteld en een routekaart uitgezet. Samen met inwoners willen we werken aan haalbare en betaalbare oplossingen die we verwerken in een wijkuitvoeringsplan per kern. 

ACTIELIJN 3: DUURZAAM VAN ONDEROP

Deze actielijn is gericht op het aanjagen en stimuleren van initiatieven van onderop. De duurzaamheidsambities vullen we namelijk samen met onze inwoners, ondernemers en organisaties in. Zij hebben een belangrijk aandeel in het realiseren van een uiteindelijk energieneutraal Dinkelland. Het thema duurzaamheid komt in de kernen steeds meer op de agenda en er worden werkgroepen gevormd die met het thema aan de slag gaan. Om initiatieven en werkgroepen een stap verder te helpen nemen we een aanjagende en stimulerende rol in, zodat projecten ook daadwerkelijk van de grond komen.

ACTIELIJN 4: CIRCULAIRE INKOOP

Deze actielijn is er op gericht om bij inkoop van de gemeente meer rekening te houden met de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen. Er wordt beleid gemaakt hoe hier invulling aan te geven. Daarbij hebben gemeenten Tubbergen en Dinkelland op 3 februari 2020 het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen ondertekend. 

ACTIELIJN 5: ASBEST ERAF, ZON EROP

Vanuit de gemeente worden activiteiten in het kader van de Versnellingsaanpak asbestdakensanering door Rijk en Provincie, pro-actief gevolgd. De gemeente haakt aan bij activiteiten die passen bij de doelstelling.

Energie: Wind en zon

Wat willen we bereiken

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken

Geen gebruik van fossiele brandstoffen, maar duurzame vormen van energieopwekking

Waar stonden we aan het begin van de coalitieperiode? (IST)
1. Op dit moment wekken we binnen de gemeente Dinkelland 11% van ons energieverbruik duurzaam op (Bron Klimaatmonitor 2016).


Waar gaan we naar toe? (SOLL)
1. Dinkelland haakt aan bij de landelijke doelstelling om in 2050 de opwekking van 100% duurzame energie te hebben.


Tussendoelen:
· Het tussendoel is om in 2023, 20% duurzame opwekking van energie te realiseren en 6% energiebesparing;
· In 2030 zitten we op 30% duurzame opwekking en 12% energiebesparing


In het klimaatakkoord van Parijs heeft Nederland samen met 194 andere landen toegezegd te zorgen dat de aarde in 2050 niet meer dan twee graden is opgewarmd. Het kabinet heeft met het nationale Klimaatakkoord een centraal doel: het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen in Nederland met 49 % ten opzichte van 1990. Het kabinet pleit in Europa voor een broeikasgasreductie van 55% in 2030. Mocht een aangescherpte doelstelling in de EU niet haalbaar blijken, dan zal Nederland ernaar streven om met gelijkgestemde Noordwest-Europese landen tot ambitieuzere afspraken te komen dan de door de EU toegewezen landenallocatie. Omdat de uitkomst van de internationale gesprekken nog niet vaststaat, kan de uiteindelijke doelstelling voor 2030 afwijken van de 49% waar het kabinet nu van uitgaat. Een betekenisvolle stap is gezet in de Europese Raad van 20 juni 2019, waarbij een grote meerderheid van de lidstaten klimaatneutraliteit voor 2050 heeft omarmd.

Wat hebben we gedaan in 2021?

Terug naar navigatie - Wat hebben we gedaan in 2021?

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Terug naar navigatie - Wat hebben we daarvoor gedaan?

Behaalde mijlpalen per inspanning

Financiële kaders

Terug naar navigatie - Financiële kaders

Wat was er in 2021 extra voor nodig?

In de begroting 2019 zijn de volgende budgetten beschikbaar gesteld:

  • Faciliteren en structureren van informatieverstrekking en advisering op maat voor inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties: €15.000.
  • Bestaande woningbouw wijkgericht gasloos maken: €34.000.
  • Energiemonitoring: €10.000.
  • Stimulering verduurzaming scholen: €10.000.
  • Samen met Losser, Oldenzaal en Tubbergen invulling geven aan grootschalige energietransitie: €4.000.

 

In de begroting 2020 zijn de volgende budgetten beschikbaar gesteld:

  • Samenwerking NOT energietransitie: €150.000 (3 jaar €50.000)
  • NOT energieloket: €120.000 (3 jaar €40.000)
  • Stimuleringsregeling energietransitie:  €60.000
  • Quick wins, werkbudget: €10.000

 

De provincie Overijssel heeft subsidie beschikbaar gesteld voor de wijkuitvoeringsplannen Tilligte €50.000 en Weerselo €80.000. Het Rijk heeft subsidie beschikbaar gesteld in de vorm van de "Regeling reductie energieverbruik woningen". Voor onze gemeente gaat het om €255.000 voor de periode 16 november 2020 tot en met 31 juli 2022. In NOT verband wordt deze op huurders gerichte bijdrage gerealiseerd. 

 

Een zelfde regeling is er voor eigenaren. Deze gaat rechtstreeks van het Rijk naar de samenwerkende NOT gemeenten. Voor de 4 deelnemende gemeenten gaat het om een totaal van €2.571.000. Conform hetgeen is gesteld in de inleiding over het MEP worden niet bestede incidentele budgetten (project- en procesgeld) overgeheveld (zie voorstel budgetoverheveling) . Het betreffen hier immers budgetten voor een periode van 4 jaar.

 

Zoals eerder in deze jaarstukken is aangegeven resteert er een bedrag van €1.482.000 aan projectgeld duurzaamheid (inclusief energietransitie) wat wordt overgeheveld van 2021 naar 2022. Dit bedrag kan in de loop van de planperiode van het Maatschappelijk Effecten Plan (MEP) worden ingezet voor concrete projecten.

Energie: Warmte

Wat willen we bereiken

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken

In 2050 zijn alle huishoudens en bedrijven in de gemeente Dinkelland van het aardgas af.

Deze actielijn is gericht op de doelstelling dat in 2050 alle huishoudens en bedrijven in de gemeente Dinkelland van het aardgas af zijn. Hiervoor is een warmtevisie opgesteld en een routekaart uitgezet. Samen met inwoners willen we werken aan haalbare en betaalbare oplossingen, die we verwerken in een wijkuitvoeringsplan per kern. Ook willen we ons inzetten voor het stimuleren en faciliteren van biogas.

Duurzaamnieuws: heel Nederland van het gas af hoe gaan we dat doen

Duurzaam van onderop

Wat willen we bereiken

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken

Het aanjagen en stimuleren van initiatieven van onderop

Deze actielijn is gericht op het aanjagen en stimuleren van initiatieven van onderop. De duurzaamheidsambities vullen we namelijk samen met onze inwoners, ondernemers en organisaties in. Zij hebben een belangrijk aandeel in het realiseren van een uiteindelijk energieneutraal Dinkelland. Het thema duurzaamheid komt in de kernen steeds meer op de agenda en er worden werkgroepen gevormd die met het thema aan de slag gaan. Om initiatieven en werkgroepen een stap verder te helpen nemen we een aanjagende en stimulerende rol in, zodat projecten ook daadwerkelijk van de grond komen.

Wat hebben we gedaan in 2021?

Terug naar navigatie - Wat hebben we gedaan in 2021?

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Terug naar navigatie - Wat hebben we daarvoor gedaan?

Behaalde mijlpalen per inspanning

Circulaire inkoop

Wat willen we bereiken

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken

Bij inkoop van de gemeente meer rekening houden op de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen.

Deze actielijn is er op gericht om bij inkoop van de gemeente meer rekening te houden met de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen. Er wordt beleid gemaakt hoe hier invulling aan te geven. Daarbij hebben gemeenten Tubbergen en Dinkelland op 3 februari 2020 het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen ondertekend.

Waar stonden we aan het begin van de coalitieperiode? (IST) 

Op dit moment hebben we nog geen helder beeld van wat circulaire inkoop voor de gemeente betekent en daarmee ook niet waar we staan. We gaan dit instrument ontwikkelen.

Waar gaan we naar toe? (SOLL)

·  Er is een helder inkoopbeleid met duidelijke normen voor circulair inkopen

·  Het is meetbaar of er circulair ingekocht wordt

·  In 2022 wordt ingekocht conform de in het beleid gestelde normen.


Circulaire Economie helpt onze duurzame ambities te verwezenlijken. De circulaire economie en is een erg breed begrip. Het Ministerie van VROM hanteert de volgende definitie: “het toepassen van milieuaspecten en sociale aspecten in alle fasen van het inkoopproces, zodat dit uiteindelijk leidt tot de daadwerkelijk levering van een product, dienst of werk dat aan deze eisen voldoet.” Binnen Dinkelland ligt de focus op circulair inkopen. Hierbij gaat het om de inzet van het instrument Inkoop om productie en (her)gebruik van circulaire producten en diensten te stimuleren en zo duurzaamheid te versterken[1].

 

Financiële kaders

Terug naar navigatie - Financiële kaders

In de begroting 2019 is het volgende budget beschikbaar gesteld:

  • Basisinventarisatie huidige stand van zaken, verkenning mogelijkheden met conclusies en aanbevelingen voor het vervolg: €6.000.

 

De inspanning is gereed. Daarmee kon dit budget met een voordeel van €6.000 worden afgesloten in het 1e programmajournaal van 2021.

Asbest eraf, zon erop

Wat willen we bereiken

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken

Eind 2022 zijn zoveel mogelijk asbestdaken gesaneerd.

Vanuit de gemeente worden activiteiten in het kader van de Versnellingsaanpak asbestdakensanering door Rijk en Provincie, pro-actief gevolgd. De gemeente haakt aan bij activiteiten die passen bij de doelstelling.

 

Waar stonden we aan het begin van de coalitieperiode? (IST) 

In Dinkelland is in het buitengebied 628.000 m² aan asbestdaken aanwezig, in het stedelijk gebied 33.000 m² en op de bedrijventerreinen 10.000 m², welke direct onderhevig zijn aan de weersinvloeden. (Bron: asbestinventarisatie provincie Overijssel, situatie 2017)

Waar gaan we naar toe? (SOLL)

In afwachting van de behandeling van aangepaste wetsvoorstel Asbestdaken in de eerste kamer,  is de SOLL voor 2020 als volgt: eind 2022 is zoveel mogelijk van de asbestdaken gesaneerd.

 

Op 4 juni 2019 heeft de Eerste Kamer het wetvoorstel asbestdakenverbod per 2025 verworpen. Naast de discussie over gezondheidsrisico’s bij sanering van asbest, is het ‘moeten’ er voorlopig vanaf. Zie ook: Eerste kamer verwerpt wetsvoorstel. Losse asbestvezels zijn schadelijk voor de volksgezondheid, het (langdurig) inademen van deze vezels kan leiden tot kanker. Asbestbranden leiden tot onrust over de volksgezondheid en vormen een risico op hoge maatschappelijke kosten en economische schade. Ondanks dat er (nog) geen verbod is grijpen we dit verbod aan om verduurzaming te bevorderen. Onze voorkeur gaat uit naar plaatsing van zonnepanelen ter vervanging van asbestdaken. Via het Duurzaamheidsfonds Dinkelland willen we het plaatsen van panelen stimuleren. Het Rijk (trekker), de provincie en de gemeenten onderzoeken de mogelijkheden van een revolverend fonds voor het verwijderen van asbestdaken voor particulieren. Van de gemeente wordt vooralsnog een bijdrage in het fonds gevraagd.

Duurzaam Dinkelland - financieel

Overzicht baten en lasten

Terug naar navigatie - Overzicht baten en lasten
Raming begrotingsjaar voor wijziging Raming begrotingsjaar na wijziging Realisatie begrotingsjaar Verschil realisatie versus begr. na wijz.
(Bedragen x € 1.000)
Baten 0 336 110 -227
Lasten 252 2.397 632 1.765
Gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten -252 -2.061 -522 1.538
Onttrekkingen aan reserves 90 1.772 229 -1.543
Toevoegingen aan reserves 0 0 0 0
Gerealiseerde totaal resultaat van baten en lasten -162 -288 -293 -5

Hieronder wordt op hoofdlijnen aangegeven hoe de verschillen tussen de gerealiseerde bedragen en de begrote bedragen na wijziging zijn ontstaan.

 

Mutaties reserves

Het verschil op de mutaties van de reserves  betreft voornamelijk een lagere onttrekking duurzame energietransitie voor €1.482.000 en stimuleringsregeling energietransitie voor €39.000.  Zie voorstel budgetoverheveling.

 

Een gedetailleerde toelichting op de verschillen tussen gerealiseerde bedragen en begrote bedragen na wijziging is te vinden in de Jaarrekening 2021 onder "Toelichting en analyse op de baten en lasten".

Programmagelden Duurzaamheid
In de begroting 2022 is aangegeven dat er, na verplichtingen, nog een bedrag aan “programmagelden duurzaamheid”  beschikbaar was van € 1.392.000. Inmiddels hebben daar de volgende mutaties op plaatsgevonden:

 

Uitgaven
Onderzoek windbeleid €2.000

Warmte uitvoeringsplannen €8.000

Biogas €1.000

Inhuur Warmte uitvoeringsplannen (Noaberkracht) € 11.000

Inhuur Wind en Regionale Energiestrategie (Noaberkracht) €10.000

Inhuur communicatie (Noaberkracht) €9.000.

 

Na herschikking van budgetten resteert er aan programmagelden duurzaamheid € 1.351.000.