Programma Sociaal domein

Hieronder wordt op hoofdlijnen aangegeven hoe de verschillen tussen de gerealiseerde bedragen en de begrote bedragen na wijziging zijn ontstaan.

Beleid en uitvoering Samenkracht en burgerparticipatie (nadeel €25.000)

De totale besparingsopdracht uitvoeringsplan sociaal domein bedroeg voor het jaar 2021 oorspronkelijk € 557.000.  Een deel van de openstaande besparingsopdracht uitvoeringsplan van € 35.000  is niet behaald in het jaar 2021.  Zoals eerder aangegeven, zijn als gevolg van corona een aantal projecten vertraagd en/of op een alternatieve wijze uitgevoerd. Dit heeft een nadelig effect op het kunnen realiseren van de besparingsopdracht. Financieel gezien hebben we rekening gehouden met faseringsverschillen in het behalen van de beoogde besparing binnen het sociaal domein. Hiervoor hebben we extra weerstandsvermogen gereserveerd. De openstaande besparingsopdracht van €35.000 wordt via resultaatbestemming bij deze jaarstukken 2021 ten laste van dit extra weerstandsvermogen gebracht.

 

Wet inburgering  (voordeel €49.000)

Dit betreffen de voorbereidingskosten voor de invoering van de nieuwe wet inburgering. Hiervoor is een incidenteel bedrag beschikbaar van € 55.000, waarvan in 2021 € 6.000 is besteed. Het restantbudget van € 49.000 wordt overgeheveld naar 2022 i.v.m. de verdere voorbereiding op invoering van de nieuwe wet. 

 

Vluchtelingen/Statushouders (nadeel €35.000)

Het nadeel op de post statushouders ontstaat door een hogere subsidie aan Impuls. De gerealiseerde werkzaamheden door Impuls zijn in 2021 hoger dan begroot in verband met de begeleiding van meer statushouders dan geprognotiseerd. 

 

Bijstandsuitkeringen (nadeel €235.000)

Als gemeente ontvangen we een gebundelde uitkering (BUIG) van het Rijk voor het bekostigen van de uitkeringen in het kader van de Participatiewet, IOAW, IOAZ en Bbz 2004 (levensonderhoud startende ondernemers) en voor de inzet van loonkostensubsidie. Loonkostensubsidie wordt verstrekt voor inwoners met een garantiebaan en inwoners met een indicatie nieuw beschut werken. 

Zie onderstaande tabel voor een specificatie van de begrote en werkelijke lasten en baten in 2021:

Lasten (bedragen x € 1.000)	begroot	werkelijk	verschil
Uitkeringen Participatiewet, IOAW en IOAZ	2.814	2.868	-54
Levensonderhoud startende en gevestigde ondernemers	30	64	-34
Loonkostensubsidies garantiebanen	348	405	-57
Loonkostensubsidies nieuw beschut	73	80	-7
Incidentele last mutatie debiteuren	0	58	-58
Totaal lasten	3.265	3.475	-210
Baten
Gebundelde uitkering	3.251	3.215	-36
Aflossing startende en gevestigde ondernemers	15	26	11
Totaal baten	3.266	3.241	-25
Saldo gebundelde uitkering	1	-234	-235

Het nadeel van € 235.000 bestaat uit de volgende componenten:

1. De raming voor de bijstandsuitkeringen Participatiewet, IOAW en IOAZ is gebaseerd op gemiddeld 187 uitkeringen met een uitkeringslast van € 15.050. Het werkelijke gemiddelde uitkeringsaantal is 187 met een uitkeringslast van ca. € 15.300 per uitkering per jaar. Dit veroorzaakt een nadeel     van € 54.000.
2. De bijstand die is verleend aan startende en gevestigde ondernemers is € 34.000 hoger dan begroot. Dit voordeel wordt veroorzaakt doordat er sprake is van een versoepelde Bbz regeling als gevolg van het stoppen van de TOZO-regelingen.
3. De loonkostensubsidies garantiebanen zijn hoger dan begroot, dit levert een nadeel op van ca. € 57.000.
4. Er is sprake van een incidentele last als gevolg van de mutatie in de debiteurenstand per 31-12-2021 en de actualisatie van de voorziening dubieuze debiteuren van € 58.000. Over het jaar 2021 is overgegaan op een aangepaste wijze van de waardering vorderingen. Voorheen werd per groep debiteuren gekeken naar de waardering. Nu is per debiteur naar alle vorderingen gekeken zodat er een betere inschatting gemaakt kan worden van de waardering.
5. Daarnaast wordt het negatieve verschil veroorzaakt doordat de baten € 25.000 lager zijn dan begroot. De in oktober 2021 vastgestelde definitieve BUIG-uitkering voor de gemeente Dinkelland is € 36.000 lager dan de geraamde bijdrage. Daarnaast is er een voordeel van € 11.000 met betrekking tot de aflossingen op leningen levensonderhoud van gevestigde en startende ondernemers.

 

 Minimabeleid (voordeel €35.000)

Het voordeel op minimabeleid wordt veroorzaakt door lagere lasten met betrekking tot bijzondere bijstand, individuele inkomenstoeslag en minima-uitkeringen (€ 16.000). Daarnaast vallen in 2021 de subsidie voor de kindpakketten en de subsidie Stichting Leergeld Dinkelland lager uit dan begroot (€ 13.000). Jaarlijks wordt met deze partijen afgestemd wat zij aan subsidie nodig hebben voor het lopende jaar. Op basis daarvan dienen zij hun subsidieaanvraag in.

 

Besluit bijstandverlening zelfstandigen (voordeel €64.000)

De Bbz regeling is een open-eind regeling. Ondernemers in (tijdelijke) financiële problemen of ondernemers die noodzakelijke investeringen moeten doen, kunnen in aanmerking komen voor een bedrijfskrediet of een inkomensaanvulling via deze regeling. Het voordeel op de Bbz kent verschillende componenten:

1. In het jaar 2021 is één regulier bedrijfskrediet verstrekt is ten bedrage van ca. € 30.000, terwijl in de begroting is rekening gehouden met een bedrag van € 50.000 voor het jaar 2021. Dit levert een voordeel op van € 20.000.
2. De aflossingen op eerder verstrekte bedrijfskredieten is € 36.000 hoger dan begroot.
3. Het overige voordeel wordt veroorzaakt door nog te ontvangen bedragen van het Rijk.

 

TONK (voordeel €29.000)

In 2021 is een bedrag van € 53.000 beschikbaar gesteld voor het uitvoeren van de TONK-regeling. De bestedingen in 2021 bedragen € 24.000, waardoor er een voordeel van € 29.000 ontstaat. Dit restant komt te vervallen, gezien de regeling waarvoor het geld beschikbaar is gesteld geheel is uitgevoerd.

 

Sociale werkvoorziening (voordeel €143.000)

Het voordeel op de sociale werkvoorziening wordt veroorzaakt door een hoeveelheidsverschil in het aantal arbeidsjaren Wsw. De term arbeidsjaar geeft de subsidie-eenheid aan die gekoppeld is aan een fte Wsw, waarop mede de hoogte van het Wsw-deel in de rijksvergoeding wordt gebaseerd. Het voordeel van wordt veroorzaakt doordat de raming is gebaseerd op 75,15 arbeidsjaren (conform rijksvergoeding), de werkelijke realisatie in 2021 door de Stichting Participatie Dinkelland (SPD) (per 1 oktober 2021: Stichting Participatie Noaberkracht) is 73,21 arbeidsjaren. Dit zorgt voor een voordeel van € 55.000.

 

Daarnaast is er sprake van een vrijval van de voorziening Topcraft i.v.m. de verkoop van een pand in Oldenzaal. Dit levert een voordeel op van € 89.000.

 

Hulpmiddelen (nadeel €27.000)

Met ingang van 2019 zijn we voor een gedeelte van de hulpmiddelen overgegaan naar een huurconstructie met twee leveranciers. Dit geldt voor rolstoelvoorzieningen, vervoersvoorzieningen en woonvoorzieningen. Eenvoudige woonvoorzieningen (o.a. drempelhulpen), trapliften en woningaanpassingen worden in eigendom verstrekt. 

In totaal is een bedrag van € 828.000 geraamd voor hulpmiddelen in 2021, bestaande uit:

• Een bedrag van € 559.000 voor de voorzieningen in de huurconstructie, en
• Een bedrag van € 270.000 voor voorzieningen in eigendom (o.a. trapliften, woningaanpassingen, woonvoorzieningen, onderhoud en reparatie). 

De overschrijding op hulpmiddelen van € 27.000 kent een tweetal oorzaken, enerzijds hogere lasten anderzijds hogere baten. De baten zijn ca. € 13.000 hoger dan geraamd. Dit komt met name door de terugkoop van trapliften. Er is in het kader van de Wmo, een overeenkomst afgesloten met een trapliftleverancier, die de in het verleden geplaatste trapliften bij cliënten van de gemeente koopt. 

De lasten zijn € 40.000 hoger dan geraamd, waarvan € 17.000 betrekking heeft op de huurconstructie en € 23.000 op de verstrekkingen in eigendom. Een specificatie van de lasten in 2021, uitgesplitst naar huur en eigendom:

Hulpmiddelen (bedragen x €1.000)	Huur	Eigendom	Totaal
Rolstoelvoorzieningen	233	6	239
Vervoersvoorzieningen	276	11	287
Woonvoorzieningen	66	29	95
Trapliften	0	130	130
Woningaanpassingen	0	118	118
Totaal werkelijke lasten	575	294	869
Begroot	559	270	829
Verschil	-16	-24	-40

Met betrekking tot de huurconstructie zijn met name de lasten op vervoersvoorzieningen hoger dan begroot. Met betrekking tot de verstrekkingen in eigendom zijn betreft dit vooral hogere lasten met betrekking tot trapliften. De kostenontwikkeling met betrekking tot de trapliften heeft mogelijk te maken met het feit dat mensen langer thuis blijven wonen.

 

Wmo beleid en uitvoering Maatwerkdienstverlening 18+ (voordeel € 69.000)

Het voordeel op deze post betreft o.a. een incidentele bate a € 100.000. Dit betreft de uitbetaling uit de Beschermd Wonen/Maatschappelijk Opvang van centrumgemeente Enschede. De rijksbijdrage die Enschede als centrumgemeente ontvangt wordt ingezet voor het realiseren van Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang voor de gehele sub regio. Er zijn afspraken gemaakt over de maximale hoogte van de bestemmingsreserve van de sub regio Enschede. Het overschot vloeit terug naar de individuele gemeenten.

Hier tegenover staat een nadeel van ca. € 25.000 op de uitvoeringskosten van het OZJT. 

 

Huishoudelijke ondersteuning (voordeel €21.000)

De huishoudelijke ondersteuning bestaat uit zes modules: basismodule, extra hygiëne, was verzorging, maaltijdverzorging, regie en zorg voor minderjarige kinderen. In totaal is een bedrag begroot van € 1.983.000. De werkelijke kosten in het jaar 2021 zijn € 1.962.000 (t.o.v. € 1.803.000 in 2020), dit betekent een voordelig verschil van € 21.000. 

In 2021 zijn we met het nieuwe monitoringssysteem overgegaan op het gebruik van stroomgegevens in plaats van gegevens op peildatum. Voor de gegevens omtrent het aantal cliënten verwijzen we u naar de factsheet sociaal domein. 

De werkelijke kosten kunnen als volgt gespecificeerd worden: 

Huishoudelijke ondersteuning	Werkelijke kosten 2021 (bedragen x €1.000)
Basismodule	1.793
Extra hygiëne	59
Was verzorging	58
Maaltijd verzorging	3
Regie	49
Zorg voor minderjarige kinderen	0
Totaal	1.962

We zien een toename op de basismodule HO en een afname op de andere modules. Dit heeft o.a. te maken met het abonnementstarief CAK dat sinds 2019 niet meer inkomensafhankelijk zijn.

 

Eigen bijdrage/abonnementstarief Wmo (nadeel €46.000)

Cliënten zijn voor het gebruik van Wmo voorzieningen een eigen bijdrage verschuldigd (het abonnementstarief Wmo). Deze bijdrage wordt geïnd door het Centraal Administratie Kantoor (CAK). 

De raming van de inkomsten voor 2021 was € 150.000, de werkelijke inkomsten zijn € 104.000. Dit betekent een nadelig verschil van € 46.000. De werkelijke inkomsten in boekjaar 2021 betreffen afgedragen eigen bijdragen over zowel 2020 als 2021. De oorzaak is dat in 2019 door het CAK een nieuw ICT-systeem in is gebruik genomen. Voor onze gemeente kon deze initiële aanlevering pas in het vierde kwartaal van 2020 plaatsvinden. Dit heeft als gevolg dat de eerste cliënten de eerste facturen eind 2020 hebben ontvangen en dat zij in 2021 nog steeds facturen hebben ontvangen en ook nog steeds moesten betalen over 2020. Dit betekent dat de afdracht van het CAK naar de gemeente ook nog steeds plaats vindt. De gemeente heeft daar geen invloed op.

Uitgangspunt bij de verantwoording van de opbrengsten CAK is het kasstelsel. Om deze reden kan geen ‘nog te ontvangen post’ opgenomen worden. Als de opbrengsten nu toch worden genomen, is er een risico dat de opbrengst te hoog is omdat een deel nooit binnenkomt en wordt afgedragen door het CAK (aldus Commissie BBV).

Het moment van de betaling van de cliënt aan het CAK en daarna de doorbetaling aan de gemeente zorgt ervoor dat er afwijkingen ten opzichte van de begroting ontstaan.

 

 Wmo ondersteuning individueel (voordeel €150.000)

Voor individuele ondersteuning is een bedrag begroot van € 1.303.000. De werkelijke kosten in 2021 zijn afgerond € 1.153.000 (t.o.v. € 1.245.000 in 2020) en kunnen als volgt gespecificeerd worden:

Ondersteuning individueel	Werkelijke kosten (bedragen x €1.000)
Ondersteuning 1 individueel	536
Ondersteuning 2 individueel	617
Totaal	1.153

Ten opzichte van de begroting betekent dit een voordelig verschil van € 133.000. Uit de analyse blijkt dat het aantal unieke cliënten hoger dan begroot is. De gemiddelde hoogte van de indicatie is daarentegen gedaald.

 

Wmo ondersteuning groep (nadeel €52.000)

Voor groepsondersteuning is een bedrag begroot van € 793.000. De werkelijke kosten in 2021 zijn € 845.000 (t.o.v. € 801.000 in 2020) en kunnen als volgt gespecificeerd worden:

Ondersteuning groep	Werkelijke kosten (bedragen x €1.000)
Ondersteuning 1 groep	683
Ondersteuning 2 groep	136
Meerkosten 2021	26
Totaal	845

 

Ten opzichte van de begroting betekent dit een nadelig verschil van € 52.000. In dit nadeel is een bedrag aan betaalde meerkosten opgenomen van € 26.000 aan Wmo aanbieders. De aanbieders hebben een aanvraag ten behoeve van de compensatie van meerkosten als gevolg van corona kunnen indienen. De extra ontvangen rijksmiddelen zijn opgenomen onder de algemene middelen (programma bestuur & middelen) en de werkelijke kosten worden verantwoord in het sociaal domein. Hiermee lijkt een nadeel te ontstaan op Wmo ondersteuning groep. Dit betreft echter geen werkelijk nadeel voor de gemeente Dinkelland.

Uit de analyse blijkt dat de gemiddelde indicatie en de verzilvering hiervan zijn toegenomen ten opzichte van begroot.

 

Jeugdzorg (€340.000 nadeel)

In totaal is een bedrag begroot van € 5.977.000, de werkelijke kosten in 2021 zijn € 6.317.000 (2020 € 6.898.000), dit betekent een nadeel van € 340.000. De werkelijke kosten met betrekking tot de jeugdzorg kunnen als volgt gespecifieerd worden:

 

Jeugdzorg in Dinkelland 2021	Werkelijke kosten (bedragen x €1.000)
Zorgconsumptie in 2021	6.006
Meerkosten i.v.m. corona	27
Bijdrage Regio Twente 2021 (Veilig Thuis Twente)	241
Nog te betalen 2021 (o.b.v. productieverantwoording maart 2022)	24
Prognose zorgconsumptie	6.298
Afrekening eerdere jaren
Nog te betalen 2020, bestaande uit: 1. Verrekening voorschot subsidies 2. Declaraties in 2021 met betrekking tot 2020 en eerder (o.b.v. productieverantwoording maart 2021)	113 70 43
Betaald in 2021 over 2020, 2019, 2018 en 2017	85
Saldo afrekening 2020 (voordeel)	28
Saldo werkelijke kosten 2021	6.326

 

Het verschil tussen het begrote bedrag en het werkelijke bedrag jeugdzorg bestaat enerzijds uit een afrekening over eerdere jaren en anderzijds uit een verschil met betrekking tot 2021.

Het verschil van € 340.000 wordt veroorzaakt door:

1. De afrekening met betrekking tot eerdere jaren is in 2021 een voordeel van € 28.000.
2. Meerkosten zorgaanbieders ten bedrage van € 27.000. Het bedrag voor de gemeente Dinkelland blijft binnen de ontvangen rijksmiddelen hiervoor. Gezien deze extra ontvangen rijksmiddelen zijn opgenomen onder de algemene middelen (programma bestuur & middelen) en de werkelijke kosten worden verantwoord in het sociaal domein, lijkt hiermee een groter nadeel te ontstaan op Jeugd. Dit betreft echter geen werkelijk nadeel voor de gemeente Dinkelland.
3. Het resterende verschil van € 341.000 heeft betrekking het verschil in de zorgconsumptie in 2021 ten opzichte van de begroting. De begroting is gebaseerd op de cijfers jeugd in het eerste half jaar 2021. Overall wordt geconstateerd dat bedden langer bezet blijven door wachtlijstproblematiek op wonen & verblijf. Het niet op het juiste moment kunnen doorstromen van zwaarder naar lichtere vormen van verblijf, zorgt ervoor dat cliënten langer dan verwacht op een woonlocatie verblijven. Een van de voorbeelden hiervan is dat cliënten langer op een crisisbed verblijven dan de verwachte 28 dagen. Daarnaast is een toename van het aantal cliënten met betrekking tot individuele vak therapeutische inzet. Er wordt geconstateerd dat deze vak therapeutische inzet ook wordt ingezet voor specialistische begeleiding.

 

Een gedetailleerde toelichting op de verschillen tussen gerealiseerde bedragen en begrote bedragen na wijziging is te vinden in de Jaarrekening 2021 onder "Toelichting en analyse op de baten en lasten".