2. Nota van aanbieding | Jaarstukken 2020

Indeling jaarstukken

Het college biedt hierbij de jaarstukken 2020 ter vaststelling aan de gemeenteraad aan. Met de aanbieding van de jaarstukken legt het college verantwoording af over het gevoerde beleid en beheer in 2020. Uitgangspunt hiervoor is het leveren van een gedegen kwaliteit waarbij het verkrijgen van een goedkeurende verklaring, ook voor de rechtmatigheid, een voorwaarde is.

Indeling jaarstukken

De in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) provincies en gemeenten genoemde jaarstukken bestaan uit:

De jaarstukken zijn het sluitstuk van de Planning & Control-cyclus. In het eerste gedeelte, het jaarverslag, staat het gevoerde beleid centraal. In het jaarverslag wordt de indeling van de begroting 2020 gevolgd en wordt de realisatie van de doelstellingen uit de ambitiebegroting en basisbegroting nader beschouwd. In het tweede gedeelte, de jaarrekening, worden de cijfers gepresenteerd.

Resultaat en analyse

Resultaat

Verloop resultaten producten Planning & Control op begrotingsbasis 2020

Verloop resultaten producten Planning & Control op begrotingsbasis 2020
P&C cyclus 2020	(Bedragen x € 1.000)
Saldo primitieve begroting (tekort)	-134
Saldo 1e programmajournaal (tekort)	-865
Saldo 2e programmajournaal (overschot)	662
Saldo 2020 op begrotingsbasis (tekort) ten laste van de algemene reserve	-337

Verloop begroting 2020 versus rekening 2020

Naast de specifieke verantwoording, zoals u die in het vervolg van deze jaarrekening zult aantreffen gaan wij in dit algemene deel in hoofdlijnen in op de financiële uitkomsten. Onderstaand een opbouw van het uiteindelijke resultaat, zowel vóór bestemming als na bestemming.

(Bedragen x € 1.000)	Raming 2020 vóór wijziging	Raming 2020 na wijziging	Realisatie 2020
Baten	62.447	69.793	69.731
Lasten	-60.382	-73.709	-70.293
Gerealiseerde totaal saldo van baten en lasten	2.065	-3.916	-562
Onttrekking aan reserves	1.844	4.791	3.779
Toevoeging aan reserves	-3.908	-875	-1.364
Het gerealiseerde resultaat	0	0	1.853

Analyse

Analyse verschillen reserves

Onder de programma’s en in de staat van reserves (en voorzieningen) wordt uitvoerig ingegaan op de verschillende mutaties betreffende de reserves (en voorzieningen). Ook wordt verderop in deze nota van aanbieding nog een nadere toelichting gegeven op het (ontstaan van het) totaal van onze reserves (en voorzieningen). Voor een verklaring van het resultaat voor bestemming (dus zonder de onttrekkingen en toevoegingen aan de reserves) in relatie tot het resultaat na bestemming wordt ook hier even kort stilgestaan bij de verschillen tussen de raming en de realisatie betreffende de onttrekkingen en toevoegingen aan de reserves.

De lagere onttrekking aan de reserves heeft hoofdzakelijk betrekking op het vaststellen van lagere verliesvoorzieningen binnen de grondexploitatie. De hogere toevoegingen aan de reserves heeft hoofdzakelijk betrekking op winstnemingen binnen de grondexploitaties. Tevens zijn er lagere onttrekkingen aan de reserves welke te maken hebben met werkzaamheden die in 2020 niet of niet volledig zijn uitgevoerd en in 2021 verder worden opgepakt. Zie hiervoor ook het voorstel met betrekking tot budgetoverheveling.

Analyse uitkomsten op hoofdlijnen

Hierna wordt ter verklaring van het voordelig resultaat (na bestemming) een analyse op hoofdlijnen gegeven. Vergeleken zijn de werkelijke baten en lasten met de ramingen na verwerkte begrotingswijzigingen. In globale lijnen luidt het overzicht als volgt:

omschrijving	voordeel	nadeel
(Bedragen x € 1.000)
Programma ambitiedeel
Werkbudget toekomstig best. sport- onderwijsvastgoed	59
Werkbudget realistisch bouwen en wonen	31
Ondersteuning kleine initiatieven	87
Programma basisdeel
Verkoop gebouwen	356
Juridische controlling	39
Algemene uitkering	541
Taakmutaties algemene uitkering	197
Stelpost corona	718
Teruggave gelden Noaberkracht	193
Onvoorzien	40
Voorziening pensioenen wethouders		35
Organisatieondersteuning		100
Waardering voormalig Klooster Maria ad Fontes		613
Omzetbelasting		43
Wegen	177
Groenvoorziening	44
Toeristenbelasting	128
Leerlingenvervoer		40
Subsidies, beleid en uitvoering m.b.t sport	63
Inhuur sportcomplex Dorper Esch	61
Gemeentelijke binnensportaccommodaties en zwembaden	135
Herorientatie vrij toegankelijke voorzieningen	54
Bijstandsuitkeringen	218
Besluit bijstandverlening zelfstandigen	35
Wmo beleid en uitv.Maatwerkdienstverlening 18+	29
Huishoudelijke ondersteuning	116
Wmo ondersteuning individueel	43
Beleid en uitvoering Samenkracht en burgerparticipatie		114
Sociale werkvoorziening		160
Hulpmiddelen		49
Eigen bijdrage/abonnementstarief Wmo		100
Jeugdzorg		488
Bestemmingsplanwijzigingen	135
Uitvoeringsplan duurzaamheid	37
Omgevingsvergunningen		77
Overige mee- en tegenvallers	136
Totaal	3.672	1.819

Zoals uit het overzicht blijkt wordt het voordelige resultaat over het jaar 2020 ten bedrage van €1.853.000 (€3.672.000 minus €1.819.000) voor het overgrote deel veroorzaakt door verkoop gebouwen (€356.000), algemene uitkering (€541.000), taakmutaties algemene uitkering (€197.000), stelpost corona (€718.000), teruggave gelden van Noaberkracht (€193.000), wegen (€177.000) en toeristenbelasting (€128.000). Nadelen worden onder andere veroorzaakt door een afwaardering voormalig Klooster (613.000) en sociaal domein (€417.000). De overige verschillen betreffen veelal afwijkingen die betrekking hebben op de reguliere taken. Deze worden nader verklaard en toegelicht in het jaarverslag en de toelichting op de jaarrekening onder de programma’s.

Uit bovenstaand overzicht blijkt dus dat de jaarrekening 2020 met een positief saldo van €1.853.000 is afgesloten. Dit positieve saldo is ontstaan omdat budgetten in 2020 niet volledig zijn aangewend. Voor een bedrag van €454.000 wordt dit positieve saldo veroorzaakt doordat budgetten niet zijn aangewend in 2020. We stellen voor deze budgetten over te hevelen naar 2021.

Over te hevelen budgetten 2020
		t.l.v.	t.l.v. alg.
(Bedragen x € 1.000)	Totaal	reserves	middelen
Landinrichting Saasveld Gammelke	13	0	13
Kanaal Almelo Nordhorn	37	37	0
Interventieplan sociaal domein	331	331	0
Kerkenvisie	25	25	0
Stimuleringsfonds sociaal domein	183	96	87
Energiemonitoring	8	8	0
Invulling geven aan grootschalige energietransitie	4	4	0
Kansrijke start	8	4	4
Bestaande woningbouw wijkgericht gasloos maken.	34	34	0
Onderzoek vergunningparkeren Ootmarsum	16	16	0
Versterken toeristische voorzieningen	203	203	0
Aanwenden grensoverschrijdende samenwerkingen	90	90	0
Maatregelen Keurmerk Veilig Ondernemen	197	197	0
Agro en food sector stimuleren om innovatief te stimuleren	15	15	0
Toekomstgerichte erven (buitengebied)	14	14	0
Flankerende inzet Natura 2000	21	21	0
Inhuur tijdelijk personeel Dorper Esch	61	0	61
We actualiseren de gemeentelijke cultuurvisie	46	46	0
Doorontwikkeling proces MijnDorp2030 Dinkelland	28	28	0
Sterke bedrijvigheid	53	53	0
Twents blokje om fase 1 en 2	35	35	0
Procesgeld ondersteuning via menselijke "toolkit"	113	113	0
Faciliteiten en communicatie MijnDinkelland2030	14	14	0
Deregulering bestemmingsplannen	17	17	0
Uitvoeringsplan duurzaamheid gemeentelijke gebouwen	42	42	0
Duurzame energietransitie	1.712	1.712	0
Maatschappelijk vastgoed irt demografie	572	572	0
Inbreiding voor uitbreiding	1.085	1.085	0
Stimuleringsregeling binnenstedelijke herontwikkeling	500	500	0
Volkshuisvesting Rijks en provinciale middelen	323	323	0
Onderzoek overrijdbaarheid Nicolaasplein	18	18	0
NOT energieloket 3,0	40	40	0
Stimuleringsregeling energietransitie	60	60	0
Quik wins, werkbudget	10	10	0
Inzicht in de processen, activiteiten, trends en analyses per kern	40	40	0
Juridische ondersteuning	36	0	36
Bestuurlijk experiment	21	21	0
Werkbudget realistisch bouwen en wonen	31	0	31
Verhoging taalniveau statushouders	62	0	62
Uitvoering lokaal sportakkoord	8	0	8
Inkoop duurzame energie voor onze gebouwen	9	9	0
Onderzoeken mogelijkheden ‘stagemakelaar’/hub	13	13	0
Privatisering Openluchtmuseum Ootmarsum	8	8	0
Nieuwe wet inburgering	52	0	52
We houden het rapport Samen Scholen 2030 actueel	15	0	15
Werkbudg toekomstig bestendig sport- onderwijsvastgoed	59	0	59
Informatieverstrekking en advisering op maat	11	0	11
Circulaire inkoop	6	0	6
Opstellen bedrijfsvisie	4	4	0
Sanering Diepengoor	11	0	11
Te storten in reserve verplichtingen voorgaande jaren	6.310	5.856	454

Na deze storting in de reserve bedraagt het positieve saldo €1.399.000 (€1.853.000 minus €454.000). Voordat dit volledige positieve saldo wordt gestort in de algemene reserve worden 2 specifieke resultaatbestemmingen voorgesteld. Hierover is door de raad nog geen besluit genomen. Het gaat hierbij om de volgende mutaties:

Bestemming resultaat 2020
(Bedragen x € 1.000)
Omschrijving	Totaal

1 Stelpost corona	866

2 Taakstelling uitvoeringsplan sociaal domein	-111

Totale mutatie te bestemmen resultaat	755

1) Stelpost Corona

Zoals in de inleiding onder het deel Corona is aangegeven resteert er over het jaar 2020 een bedrag van € 866.000 van de stelpost corona compensatie. Voorgesteld wordt dit resterende bedrag bij resultaatbestemming over te hevelen naar het jaar 2021 in afwachting van meer duidelijkheid / te ontwikkelen beleid. Dit vooral gezien de gedachte dat veel van de gevolgen van Corona pandemie in de loop van het jaar 2021 (wellicht zelfs 2022) echt zichtbaar en duidelijk worden.

2) Besparingsopdracht uitvoeringsplan sociaal domein ten laste van weerstandsvermogen

De totale besparingsopdracht uitvoeringsplan sociaal domein bedroeg voor het jaar 2021 oorspronkelijk € 412.000. Een deel van de openstaande besparingsopdracht uitvoeringsplan van € 111.000 is niet behaald in het jaar 2020. Ten opzichte van het tweede programmajournaal is geen extra besparing gerealiseerd. Zoals reeds aangegeven in het tweede programmajournaal, zijn als gevolg van corona een aantal projecten vertraagd en/of op een alternatieve wijze uitgevoerd. Dit heeft een nadelig effect op het kunnen realiseren van de besparingsopdracht. Financieel gezien hebben we rekening gehouden met faseringsverschillen in het behalen van de beoogde besparing binnen het sociaal domein. Hiervoor hebben we extra weerstandsvermogen gereserveerd. De openstaande besparingsopdracht van €111.000 wordt via resultaatbestemming bij deze jaarstukken 2020 ten laste van dit extra weerstandsvermogen gebracht. Hierna resteert nog een bedrag aan extra weerstandsvermogen sociaal domein van € 339.000.

Na besluit van de raad worden voorgenoemde bedragen gedoteerd aan de de reserve incidenteel beschikbare algemene middelen. Het positieve saldo bedraagt dan €644.000 (€1.399.000 minus €755.000) en wordt conform bestendige gedragslijn gedoteerd aan de algemene reserve. In de perspectiefnota komen wij terug op de actuele stand van de reserves en het eventueel vrij te besteden bedrag in de reserves. Dit alles rekening houdend met de benodigde weerstandscapaciteit.

Reserves en voorzieningen

In samenvattende vorm geven wij onderstaand een overzicht van de mutaties in de reserves en voorzieningen.

	Saldo 1-1-2020	Saldo 31-12-2020	Mutatie
(Bedragen x € 1.000)
Algemene reserve	5.205	7.707	2.501
Bestemmingsreserves	34.327	29.075	-5.253
Totaal reserves	39.533	36.781	-2.751
Voorzieningen algemeen	6.536	7.300	764
Totaal voorzieningen	6.536	7.300	764
ALGEHEEL TOTAAL	46.068	44.081	-1.988

De afname van de reserves en voorzieningen voor een bedrag van €1.938.000 wordt deels veroorzaakt door de het resultaat over 2019 voor een bedrag van €1.862.000. Winst- en verliesnemingen alsmede het de mutatie op te vormen van verliesvoorzieningen binnen het grondbedrijf hebben geleid tot een dotatie van €925.000. Onttrekkingen worden veroorzaakt door resultaatnemingen van de begroting en de tussentijdse rapportages voor een bedrag van €337.000. Tevens is er ter dekking van de ambitiebegroting een bedrag onttrokken van €667.000. Verdere onttrekkingen zijn voor onderhoud gebouwen €603.000, bijdrage Agenda van Twente €169.000, subsidies sportverenigingen €288.000 en dotaties aan voorzieningen groot onderhoud Dorper Esch en openlucht museum van €600.000 en €210.000. De vermeerdering van de voorzieningen hebben vooral betrekking op de vorming en van en de dotatie aan de voorzieningen openlucht museum en de voorziening groot onderhoud Dorper Esch voor een bedrag van €210.000 en €915.000. Verminderingen op de voorzieningen hebben vooral betrekking op de voorziening groot onderhoud Dorper Esch voor een bedrag van € 517.000. Voor een bedrag van €5.856.000 werd er nog geen beroep gedaan op de reserves (zie budgetoverheveling).

In de toelichting op de jaarrekening is een overzicht van alle mutaties van reserves en voorzieningen opgenomen, met daaraan toegevoegd een overzicht van alle mutaties per reserve en voorziening. Verder verwijzen wij tevens naar de paragraaf weerstandsvermogen. Voor de volledigheid moet worden opgemerkt dat in bovenstaande opstelling van de reserves en voorzieningen (nog) geen rekening is gehouden met de voorgestelde toevoegingen op grond van de resultaatbestemming 2020.

Financiële positie en resultaatbestemming

Beoordeling financiële positie

Bij het beoordelen van de financiële positie dienen wij ook naar financiële vooruitzichten, met daarin opgenomen een weging van de risico's van de gemeente, te kijken. Verder is de reservepositie evenals de aanwendbaarheid daarvan van belang en speelt de hoogte en (onbenutte) belastingcapaciteit een belangrijke rol. De beoordeling op deze plek houden wij beperkt omdat ook in de separaat aan de orde zijnde meerjarenbegroting 2021-2024 wordt ingegaan op de vooruitzichten voor 2021 e.v.

De jaarrekening kan met een batig saldo (voor bestemming) worden afgesloten. Zoals ook uit de rechtmatigheidsverklaring van de accountant blijkt zijn de begrotingsposten niet substantieel en ontoelaatbaar overschreden. Zoals elk jaar is het vooral de onderuitputting op rente en afschrijving van uitgestelde investeringen geweest die een belangrijk aandeel heeft gehad in dit resultaat. Onderuitputting is in feite incidenteel omdat de niet uitgevoerde investeringen in volgende jaren toch op ons afkomen.

Bestemming resultaat

Het positieve eindresultaat na besluit van de raad bedraagt €644.000. Dit positieve eindresultaat is een resultante van de in deze nota van aanbieding genoemde voorstellen. Dat wil zeggen dat de rekening in eerste instantie een positief saldo na bestemming kent van €1.853.000. Daarnaast stellen wij uw raad voor om dit als volgt te bestemmen:

toevoeging reserve verplichtingen voorgaand dienstjaar €454.000;
toevoeging reserve incidenteel beschikbare algemene middelen €755.000

Uiteindelijk blijft het hiervoor genoemde positief resultaat over van €644.000. Conform bestaand beleid wordt dit bedrag gedoteerd aan de algemene reserve.